İçerik Dağıtım Ağı (CDN) Nedir?

İçerik Dağıtım Ağı veya Content Delivery Network (CDN), web içeriğinin dağıtımını hızlandıran bir dizi sunucudan oluşan yapıdır. Hızlı web sitelerinin anahtarı CDN (Content Delivery Network) olarak bilinen İçerik Dağıtım Ağı’nın ne olduğunu ve sağladığı faydaları öğrenmek istiyorsan, gel detaylara bir göz atalım.

CDN (İçerik Dağıtım Ağı) Nedir?

Kullanıcılar web sitelerine erişmek istediklerinde web sitesinin bulunduğu sunucuya bir istekte bulunur ve yanıt olarak web sitesinin içeriğini alır. Bu işlem sırasında web sitesinin sunucusundan istemciye yani kullanıcıya bir veri akışı gerçekleşir. Web sitesinde yer alan yazı, resim, görsel gibi tüm dosyalar aktarılır. Web sitesinin barındırıldığı servise göre bu süreçte aksamalar ve yavaşlamalar görülebilir.

Web sitelerinin yavaş açılmasının önüne geçilmek istenildiğinde ise CDN kullanımı devreye girer. Kullanıcı bir web sitesine girmek istediğinde öncelikle CDN servisine yönlendirilir. Burada erişmek istediği sayfanın önbelleğe alınmış versiyonu kullanıcıya iletilir. İşlem sırasında kullanıcıya coğrafi olarak daha yakın konumdaki sunucular kullanılır. Böylelikle web sitesi daha hızlı bir şekilde servis edilmiş olur.

CDN (İçerik Dağıtım Ağı) Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

CDN kullanımı sitelere hız katmanın yanı sıra güvenliklerine, maliyetlerinin düşürülmesine ve arama motoru performanslarına kadar pek çok katkı sağlar. Haydi gel, içerik dağıtım ağı kullanmanın faydalarına detaylıca değinelim.

Yükleme Sürelerini İyileştirir

İnternette tüm web servislerinin değerlendirilmesinde en önemli nokta hızdır. Bir web sitesi, bir uygulama her ne kadar harika özelliklere sahip olsa da kullanıcılar için yeterince hızlı değilse her zaman bir adım geridedir. CDN’ler web sitelerinin kullanıcılara coğrafi olarak daha yakın konumlardan daha hızlı bir şekilde sunulmasına imkan verir.

Bant Genişliği Maliyetini Azaltır

Web sitesinde bulunan görsel, metin, video gibi her bir dosyanın kullanıcılara servis edilmesi veri trafiğini oluşturur. CDN kullanan sitelerde ise sitenin tamamı veya veri bakımından yoğun olan kısmı CDN sunucuları tarafından kullanıcılara iletilir. Böylelikle orijin sunucunun bant genişliği kullanılmaz. Birçok barındırma servisi aylık belirli bant genişliği kullanım hakkı verir. Böyle bir durumda yüksek trafik alan web sitelerinde daha üst seviye bir barındırma çözümüne geçmeye ve barındırma hizmeti için daha fazla ücret ödemeye gerek kalmaz.

İçerik dağıtım servisleri bant genişliğinin kullanımının yanı sıra yoğun trafik altında web sitesinin kesintisiz bir şekilde çalışmasına da katkı sağlar. Trafik CDN servisinin sunucuları arasında dengelenerek kullanıcıların siteye kesintisiz bir şekilde erişmesi sağlanır.

Donanım Arızalarının Etkisini Azaltır

Yüksek trafikle baş etmenin yanı sıra birden fazla coğrafi noktada bulunan CDN sunucuları ile donanımsal sorunlardan kaynaklanabilecek kesintilerin etkisi de minimum düzeye çekilir. Kullanıcıların oluşan hatalardan etkilenmemesi sağlanır.

Sitenizin Güvenliğini Artırır

Birçok CDN hizmeti ek güvenlik önlemleri ile beraber sunulur. DDoS saldırılarını önleme, gelen trafiğin filtrelenmesi gibi birçok ek özellik ile sitelerin güvenliğine katkı sağlar. Belirli bir konum veya IP adresinden gelen şüpheli istekler kolaylıkla engellenebilir. Bunun için SSL sertifikaları sürekli güncel tutularak ziyaretçi ve web sitesi arasındaki iletişimin daima güvenli olarak kurulmasını sağlar.

SEO’ya Pozitif Etki Eder

Arama motorları kullanıcıların aradıkları içeriklere en doğru ve en hızlı şekilde ulaşmasını hedefler. Her arama motoru farklı algoritmalar ve etmenler kullanıyor olsa da en iyi içeriği en hızlı şekilde sunan site aramalarda daima ön sıralarda yer alır. CDN kullanımı sitelerin açılış hızlarında büyük iyileştirmeler sağlaması yönünden SEO çalışmalarının bir parçasıdır.

CDN (İçerik Dağıtım Ağı) Nasıl Çalışır?

Web sitelerinin önbelleklenerek hızlı bir şekilde sunulmasına imkan veren CDN’in nasıl çalıştığına değinmeden önce bu sistemi oluşturan birimlere bir göz atalım.

İçerik dağıtım ağı farklı coğrafi konumlara dağıtılmış bir dizi sunucunun oluşturduğu ağdan meydana gelir. Bu ağda CDN servisini oluşturan ve Dünya üzerinde farklı konumlara dağıtılmış uç sunucular bulunur. Bu sunucular web sitesinin barındırıldığı kaynak sunucuya bağlanır.

Kaynak (Origin) sunucular, web içeriğinin bulunduğu asıl kaynak sunuculardır. Bu sunucular üzerinde barındırılan içerikler CDN ile Dünya’nın farklı noktalarındaki kullanıcılara ulaştırılır.

Uç (Edge) sunucular, Dünya üzerinde farklı coğrafi noktalarda yer alan CDN uç sunucuları kaynak sunucudan oluşturulan önbellekleri yakınındaki kullanıcılara sunar. Uç sunucular genelde PoP olarak adlandırılan farklı ağların kesişim noktasında bulunur. PoP veya varlık noktası internet servis sağlayıcılarının ve diğer ağların birbiri ile bağlandığı noktalardır.

DNS sunucuları, CDN sisteminin çalışmasını sağlar ve kullanıcılar tarafından yapılan istekleri en yakın CDN sunucusuna yönlendirir.

İçerik dağıtım ağını çalışmasını örnekleyecek olursak; bir web sitesinin İstanbul’da bulunan bir veri merkezinde barındırıldığını varsayalım. Amerika veya Japonya gibi coğrafi olarak uzak noktalarda bulunan bir kullanıcı siteni ziyaret etmek istediğinde tüm bu mesafeyi kat eden internet ağı üzerinden verilerin taşınması gerekir. Her ne kadar bu süre milisaniyeler üzerinden hesaplanıyor olsada gözle görülebilir bir gecikme yaşanabilir. CDN kullanımı ile kullanıcıların kendine yakın konumda bulunan bir sunucudan orijinal sitenin önbelleğe alınmış versiyonuna daha kısa süreler içerisinde sunulması sağlanır.

Content Delivery Network kullanımı ile web sitesinin DNS kaydını CDN servisine yönlendirerek siteye giren kullanıcıların öncelikle CDN servisine yönlendirilmesi sağlanır. Bu süreç adım adım şu şekilde gerçekleşir:

• İlk olarak ziyaretçi web sitesine erişmek için istekte bulunur. İstek CDN sunucusuna ulaşır ve CDN’in en yakın uç sunucusuna iletilir.
• Talep edilen içerik uç sunucunun önbelleğinde bulunuyorsa doğrusan kullanıcıya gönderilir.
• İçerik uç sunucuda yoksa kaynak yani orijin sunucuya uç sunucu tarafından istekte bulunulur. Kaynak sunucudan gelen içerik istemciye yani web sitesine ulaşmak isteyen kullanıcıya iletilir.
• Kaynaktan alınan içerikler sahip olduğu kullanım ömrüne göre uç sunucuda sonraki kullanıcılar için saklanır.

Bir web sitesinde CDN kullanımının farklı yolları bulunur. Sitenin tamamı bir CDN servisine dahil edilebileceği gibi, görseller veya video içerikleri ayrı bir alt alan adında barındırılıp bu alt alan adı CDN sistemine dahil dahil edilerek kullanılabilir. Böyle bir durumda sitenin görselleri CDN üzerinden servis edilirken geri kalan kısım orijin sunuculardan getirilir.

CDN’ler sadece coğrafi yakınlık avantajı ile yetinmez. Daha hızlı hizmet sunabilmek için CDN servisleri dosya boyutlarını küçülterek sıkıştırma işlemleri uygular. Kaynak kodda bulunan boşlukların atılarak bu dosyaların minimize edilmesi ve görsellerin boyut, kalite ve formatlarının düzenlemesi hem aktarılan verinin boyutunu hem de kullanılan bant genişliğini azaltır. Ayrıca CDN’ler bir bakıma depolama sunucuları olduğu için depolama birimi olarak SSD gibi yüksek transfer hızı sağlayan donanımlar ile güçlendirilir.

CDN (İçerik Dağıtım Ağı) Kimler Tarafından Kullanılmalıdır?

İçerik dağıtım ağı tüm web sitelerinde kullanılabilir. Web sitelerinin hızlı olmasının arama motoru optimizasyonuna katkısı da göz önüne alındığından küçük ve büyük ölçekli her web sitesi CDN kullanımını tercih edebilir. Üstelik ücretsiz ve kalite bir çok CDN servisi de bulunmakta ve ek maliyetlere ihtiyaç duymadan da CDN kullanılabilir. Ancak bazı özelliklere sahip web sitelerinde CDN kullanımı kritik öneme sahiptir.

Sürekli veya belirli dönemlerde yoğun trafik alan, medya içeriği fazla olan web siteleri için CDN kullanımı olmazsa olmazdır. E-ticaret siteleri, akış platformları, reklam servisleri, medya kuruluşları, oyun şirketleri, sosyal medya platformları için CDN kullanımı hayati öneme sahiptir. E-ticaret siteleri aynı anda binlerce kullanıcıya on binlerce ürünü görselleri ile sunabilmelidir. Örneğin Netflix, YouTube, Spotify gibi akış (streaming) platformları milyonlarca kullanıcısına içeriklerini kesintisiz, kaliteli ve en hızlı şekilde servis edebilmelidir. On milyonlarca kullanıcının aynı anda içerik paylaştığı sosyal medya platformları da oluşan trafiği yönetebilmelidir. Bu türden medya içeriklerini yoğun kullanıcı kitlesine sunması gereken web sitelerinde CDN kullanımı için ek çalışmalar yürütülmelidir.

En Popüler CDN Servisleri

Kullanılabilecek çeşitli özelliklere sahip her bütçeye uygun CDN servisi bulmak mümkün. Yazımızı sonlandırmadan önce senin için en popüler CDN servislerinden üç tanesine yer verdik.

CloudFlare CDN

Kısıtlı özellikler ile ücretsiz olarak da kullanılabilen CloudFlare en çok bilinen ve en çok kullanılan CDN servislerinden biridir. 310’dan fazla şehir ve 120 ülkeyi kapsayan ağı ile internete bağlı nüfusun %95’ine yaklaşık 50 milisaniyede ulaşabilir. Ücretli paketleriyle kayıpsız görsel sıkıştırma ve ağ önceliklendirmesi gibi en özellikler sunar.

Amazon CloudFront

AWS hizmeti olan CloudFront, 600’den fazla varlık noktası (PoP) ile web sitelerini hızlandırır. Aylık 1TB veri aktarımına izin veren ücretsiz paketi de bulunan CloudFront trafik şifreleme ve erişim denetimleri ile sitenize ek güvenlik önlemleri sağlar.

Fastly CDN

Stripe, GIPHY, Taboola gibi şirketlerin tercihi Fastly kullanıcılarına hız sağlamanın yanı sıra konfigüre edilebilir özellikler, akıllı video önbellekleme gibi özellikler sunar. Ancak ne yazık ki Fastly ücretsiz bir pakete sahip değil.

Web teknolojileri seni heyecanlandırıyor ve kariyerine bu alanda yön vermek istiyorsan hemen Techcareer.net’in ücretsiz Bootcamp eğitimleri ile ilk adımı atabilirsin. Kariyer tercihini belirlemede aklındaki sorulara topluluğumuzun Discord sunucusundan ve senin için hazırlanmış içeriklerimizin yer aldığı blog kısmımızdan yanıt bulabilirsin.