NOSQL Nedir? Nasıl Kullanılır?

NOSQL Nedir? Nasıl Kullanılır?

Veri yönetimi dünyasında yapılandırılmış tabloları ve katı şemalarıyla, bilgi toplamak ve almak için bir temel sağlayan geleneksel ilişkisel veritabanları (RDBMS) uzun süredir kullanılıyor. Bununla birlikte dijital ortam genişledikçe ve veri hacimleri arttıkça ilişkisel veritabanlarının sınırlamaları da daha belirgin hale geliyor. İlişkiselliğin sınırlarını parçalayan, esnekliği, ölçeklenebilirliği, performansı kucaklayan bir veri tabanı tasarımı  olarak NOSQL adeta paradigma değişimi sunuyor. Gelişen veri gereksinimlerine zahmetsizce uyum sağlayan NOSQL ile gecikme süresi ve yüksek verimle sonuçlanan performans kazanımlarına tanık olabilirsin.

NOSQL (İlişkisel Olmayan Veritabanı) Nedir?

İnternet, cloud, büyük veri, mobil ve günümüzdeki birçok etkileşimli kuruluş gibi ana bilgisayarlar ve iş uygulamaları çağında doğan ilişkisel DBMS (veritabanı yönetim sistemleri) ile veritabanları tek bir sunucuda çalışacak şekilde tasarlandı. Bu veritabanlarının kapasitesini artırmanın tek yolu ise sunucuları (işlemciler, bellek ve depolama) ölçeklendirebilmek için yükseltmekti. İnternetin bu hızlı büyümesi ve web uygulamalarının yükselişi sonucu ortaya çıkan NOSQL veritabanları, yeni nesil kurumsal gereksinimleri karşılamaya odaklanır; çevik bir gelişme süreci, değişen gereksinimleri karşılama ve veri dönüşümünü ortadan aldırma ihtiyacı.

NOSQL açılımı non-relational SQL yani ilişkisel olmayan sorgulama dili olarak tanımlanır. Verileri depolayıp alabileceği anlamına gelen ‘no SQL’ genellikle işlevine daha uygun bir açılım olarak görülür. Verileri ilişkisel tablolar yerine belgelerde saklayan bu sistem, çeşitli esnek veri modellerine göre alt gruplara ayrılır. NOSQL veritabanlarının türleri arasında saf veritabanları, key-value depoları, geniş sütunlu ve grafik veritabanları bulunur. NOSQL, büyük miktarlarda veriyi uygun ölçekte depolamak ve işlemek, giderek artan sayıda modern işletmeyi desteklemek için sıfırdan oluşturur. Bilgileri ilişkisel veritabanlarının kullandığı sütunlar ve satırlar yerine JSON belgelerinde saklar. Yine de bu belgelerle sınırlı değildir; XML belgelerini depolamak için de kullanılabilir. Key-value depoları, koleksiyonlardaki ilişkili verileri kolay erişim için benzersiz anahtarlarla tanımlanan kayıtlarla gruplandırır. Bu depolar NOSQL veritabanı yapısının avantajlarını korurken ilişkisel veritabanlarının değerini yansıtmak için yeterli yapıya da sahiptir. Geniş sütunlu veri tabanları da ilişkisel veritabanlarının tablo biçimini kullanır ancak aynı tabloda verilerin her satırda nasıl adlandırıldığı ve biçimlendirildiği konusundaki farklılıklar karşısında esnektir. Grafik veritabanları ise depolanan veri noktaları arasındaki ilişkileri tanımlamak için grafik yapılarını kullanır.

NOSQL Örnekleri

NOSQL veritabanı örnekleri arasında yer alan MongoDB, JSON benzeri belgeleri depolamak için dinamik şemalarla belge odaklı yaklaşım kullanan önde gelen açık kaynaklı bir veritabanıdır. Esnek veri modeli yapılandırılmamış veri depolamayı destekler. Kapsamlı arama yetenekleri için geçici sorgular, sezgisel API'ler aracılığıyla sağlam çoğaltma ve çok yönlü indeksleme desteği gibi özellikler sunar. Bir diğer örnek Apache CouchDB, veri değişim formatını kullanır. HTTP tabanlı API'si ve JavaScript destekli belge indeksleme özelliği ile öne çıkan CouchDB'nin şema içermeyen veri modeli, kayıt yönetimini basitleştirerek web öncelikli bir yaklaşımı teşvik eder.

Tescilli bir çözüm olan Oracle NOSQL veritabanı, key-value ve JSON tablo veri modellerini destekler. Öngörülebilir yanıt süreleri, yüksek kullanılabilirlik, ACID işlemleri ve geniş dil desteği gibi özellikleriyle farklı iş ihtiyaçlarını karşılar. Basho Technologies tarafından oluşturulan açık kaynaklı veritabanı Riak, otomatik veri dağıtımı ve yerleşik hata toleranslı replikasyon özelliklerine sahiptir. Bir diğer NOSQL veritabanı örneği olan Objectivity InfiniteGraph, grafik veri modellerine odaklanan son derece uzmanlaşmış bir grafik veritabanıdır. Java'da uygulanan bu veri tabanı, devasa, karmaşık ve son derece bağlantılı veri kümelerindeki gizli eğilimleri tespit etmede son derece başarılıdır.

NOSQL (İlişkisel Olmayan Veritabanı) Özellikleri Nelerdir?

İlişkisel veritabanları hala çeşitli iş fonksiyonları için kullanılırken ilişkisel olmayan veritabanı kullanımı her geçen gün popülerlik kazanıyor. Günümüzde farklı sektörlerdeki şirketler gerçek zamanlı bulut, web ve büyük veri uygulamalarını yönetmek için NOSQL veritabanlarına güveniyor. Temel NOSQL veritabanı özellikleri ise şu şekilde:

Çoklu Veri Modeli Uyumluluğu

İlişkisel veritabanları genellikle verilere erişmeden ve analiz etmeden önce verilerin tablo biçiminde yerleştirilmesini gerektirir. Veri işleme konusunda tipik olarak katıdırlar ve bilgilerin alınmadan önce iyi yapılandırılmış olmasını gerektirirler. Yine de bu durum, birden fazla veri modeliyle uyumluluğu sayesinde veri işleme konusunda oldukça esnek olan NOSQL için bir sınırlama değildir. Yapılandırılmamış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmış verileri eşit hız ve kolaylıkla alabilir. NOSQL veritabanları, çeşitli veri modellerini işlemeyi amaçladıkları için mimarlar ve geliştiriciler tarafından tercih edilir.

Gelişmiş Ölçeklenebilirlik ve Kullanılabilirlik

İlişkisel veritabanları ölçeklenebilir olmasının yanı sıra geleneksel sunucu-istemci mimarileri, ölçeklenebilirlik ve kullanılabilirlikte yoğun kaynak gerektiren bir süreç olarak işletir. Buna karşılık NOSQL çözümleri, sunucusuz, eşler arası bir mimari kullanarak tüm düğümler arasında tutarlı özellikler sunma kapasitesine sahiptir. Bu özellik, NOSQL'i bulut uygulamalarında son derece uyarlanabilir hale getirerek basitleştirilmiş ölçeklenebilirlik sunar. Performans artırılarak daha üst düzey okuma-yazma hızları ve sürekli kullanılabilirlik sağlanır.

Küresel Veri Dağıtımı

Son teknoloji NOSQL veritabanları küresel ölçekte veri dağıtımı sağlayabilir. Dağıtım işlemi, okuma yazma işlemleri için çeşitli konumlarda farklı bulut bölgeleri ve veri merkezleri aracılığıyla gerçekleştirilir. Verilerin birden fazla kopyasını dağıtarak bilgilerin olarak mümkün olduğunca yakın küresel olarak dağıtılmış NOSQL veritabanları minimum bekleme süreleri sağlar.

Düşük Kesinti Süresi

NOSQL veritabanları güvenilirdir ve minimum kesinti süresi sunar. İş sürekliliği, sunucusuz mimariyi benimseyerek ve birden fazla veri kopyasını düğümler arasında tutarak sağlanır. Bir düğümün arızalanması durumunda farklı bir düğüm kendi veri kopyasına erişim sağlayacaktır.

NOSQL Avantajları Nelerdir?

Dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılar kesintisiz içerik ve işlev akışı talep ederken veritabanlarının hızla uyum sağlamak zorunda kalması şaşırtıcı değil. Peki bu talebe neden olan NOSQL avantajları neler? İşte cevabı.

Esneklik

SQL veritabanlarında, veriler sıkı, önceden belirlenmiş bir yapı içinde saklanırken, NOSQL veritabanlarında veriler daha esnek bir şekilde depolanabilir. Bu tasarım, inovasyona ve hızlı uygulama geliştirmeye olanak tanır, çünkü katı şemalar olmadan veriler daha serbest biçimli bir yapıda tutulabilir. Bu sayede şemalar hakkında endişelenmene gerek kalmaz, daha iyi hizmet verecek sistemler oluşturmaya odaklanabilirsin.

Ölçeklenebilirlik

NOSQL veritabanları, daha fazla sunucu ekleyerek ölçeklendirmek yerine emtia donanımı kullanarak ölçeklendirilebilir. Yani sıfır kesinti süresiyle talebi karşılamak için artan trafiği destekleme yeteneğine sahiptir. NOSQL veritabanları, ölçeklendirilebilirlikleri sayesinde daha geniş ve güçlü bir kapasiteye erişebilir. Büyüyen veri setleri için bir tercih haline gelmesinin nedeni de budur.

Yüksek Performans

NoSQL veritabanının ölçeklendirme mimarisi özellikle veri hacmi veya trafiği arttığında değerli olabilir. NOSQL veritabanları, verileri hızlı ve güvenilir bir şekilde işleyerek, her gün terabaytlarca veri toplayan ve aynı zamanda son derece etkileşimli bir kullanıcı deneyimi gerektiren uygulamalarda yaygın olarak kullanılır.

Kullanılabilirlik

Verileri otomatik olarak birden fazla sunucu, veri merkezi veya bulut kaynağı arasında çoğaltan NOSQL veritabanları, nerede olurlarsa olsunlar kullanıcılar için gecikme süresini en aza indirir. Bu özellik veritabanı yönetiminin yükünü azaltarak diğer önceliklere odaklanmak için zaman kazandırır.

Maksimum İşlevsellik

NOSQL veritabanları, özellikle büyük veri depolama ihtiyacına sahip olan dağıtılmış veri depoları için geliştirilmiştir. NoSQL, büyük veri, gerçek zamanlı web uygulamaları, müşteri 360 derece analizleri, çevrimiçi alışveriş, çevrimiçi oyun, nesnelerin interneti, sosyal ağlar ve çevrimiçi reklam uygulamaları gibi alanlarda mükemmel bir tercihi temsil etmektedir.

NOSQL (İlişkisel Olmayan Veritabanı) Nasıl Çalışır?

NOSQL olarak tanımlanan belge odaklı bir veritabanında JSON, verileri depolamak için fiili formattır; web, mobil ve IoT uygulamaları için veri tüketmek ve üretmek için fiili standarttır. JSON sadece nesne-ilişkisel empedans uyumsuzluğunu ortadan kaldırmakla kalmaz aynı zamanda ORM (object-relational mapping) çerçevelerinin ek yükünü de ortadan kaldırır.

NOSQL veritabanlarını sorgulamanın daha zor olduğu bir tartışma konusu olsa da doğal esnek yapısı bu veritabanlarının eşit derecede işlenmesini mümkün kılar. Couchbase Server 4.0 tarafından tanıtılan SQL++, SQL'i JSON'a genişleten ve geliştiricilerin hem SQL'in gücünden hem de JSON'un esnekliğinden yararlanmasını sağlayan güçlü bir sorgu dilidir. Sadece standart SELECT / FROM / WHERE ifadelerini desteklemekle kalmaz, aynı zamanda toplama (GROUP BY), sıralama (SORT BY), birleştirme (LEFT OUTER / INNER) ve iç içe dizileri ve koleksiyonları sorgulamayı da destekler.

NoSQL teknolojilerini benimseyen kuruluşlar, veri depolama ve erişimini kolaylaştırarak, uygulama performansını optimize ederek, inovasyon ve büyümeyi teşvik eden gerçek zamanlı içgörüler sağlayarak bir olasılıklar dünyasının kilidini açabilir. NOSQL devrimini kucaklamaya ve verilerin sınırsız potansiyelini açığa çıkarmaya hazır mısın? Techcareer.net bu dünyaya olan yolculuğunda sana destek olmaya hazır. İster karmaşık kullanıcı profillerini yönetmek, ister devasa veri kümelerini analiz etmek veya yüksek trafikli web uygulamalarına güç sağlamak istiyor ol NOSQL veritabanlarını daha yakından tanımak üzere Discord topluluğuna katılabilir, mevcut veritabanı bilgini kullanabileceğin iş ilanlarına göz atabilirsin.