Node.js, açık kaynak kodlu ve çapraz platform çalışma zamanı ortamıdır. JavaScript ile tarayıcıya bağlı olmadan farklı platformlar için yazılım geliştirilmesini sağlar.

Node.js Nedir?

En popüler programlama dillerinden biri olan JavaScript, geliştirildiği ilk yıllardan itibaren uzun bir süre boyunca istemci taraflı web uygulamaları geliştirmek için kullanıldı. Nodejs, Google’ın geliştirdiği Chrome V8 JavaScript çalışma zamanı motorunu kullanarak platform bağımsız JavaScript uygulamaları geliştirilmesini mümkün hale getirdi. Böylelikle Node.js, sunucu taraflı uygulamalar başta olmak üzere JavaScript’in farklı amaçlarla kullanılabilmesinin önünü açtı.

Node.js, eşzamansız G/Ç ( asynchronous I/O) yeteneğine sahip olay odaklı (event-driven) mimariye sahiptir. Bu özellikleri onu verimli ve ölçeklenebilir uygulamalar özellikle de gerçek zamanlı web uygulamaları geliştirmek için iyi bir seçenek haline getirir.

Tek işlem modeline sahip olan Node.js, her bir istek için yeni bir iş parçacığı oluşturmak yerine hepsini tek bir işlem altında yürütür. Böylelikle performanslı bir şekilde çalışabilir. Eşzamansız G/Ç (asynchronous I/O) yeteneği sayesinde JavaScript kodunun engellenmesinin önüne geçer ve işlemlerin birikerek sistemi olumsuz etkilemesini engeller. Bu mimari Single Threaded Event Loop Model veya Tek Kanallı Olay Döngüsü olarak adlandırılır.

Node.js’in Kullanım Alanları Nelerdir?

Node.js, JavaScript kullanarak sunucu taraflı yazılımlar, API’lar, masaüstü uygulamaları gibi farklı amaçlı uygulamalar geliştirmeyi sağlar. Node.js’in kullanım alanlarına örnek olarak şunlar verilebilir:

API Geliştirme

Node.js ile uygulamaların ön uç tarafının arka uç ile iletişime geçmesi ve veri alışverişi gerçekleştirmesini sağlayan yöntemlerden biri olan REST API’lar geliştirilebilir.

Tek Sayfalı Uygulamalar Geliştirme

Sayfanın tamamının yeniden yüklenmeden, dinamik olarak güncellendiği web siteleri tek sayfalı uygulamalar (Single Page Application, SPA) olarak adlandırılır. Web tabanlı mail uygulamaları veya sosyal medya platformlarının örnek olarak verilebileceği bu türden web uygulamalarını geliştirmek için Node.js kullanılabilir.

Akış Hizmetleri Geliştirme

Veri akışı konusunda yetenekli olan Node.js, video, ses başta olmak üzere veri akışına ihtiyaç duyulan uygulamalarda kullanılır. Özellikle streaming servisleri tarafından tercih edilen bir çözümdür.

Gerçek Zamanlı Uygulamalar

Node.js, gerçek zamanlı veri aktarımına ihtiyaç duyulan sohbet uygulamaları ve online oyunlar gibi yazılımların geliştirilmesinde kullanılabilir.

Node.js’in Avantajları Nelerdir?

Node.js’in sağladığı en büyük avantaj JavaScript ile sunucu taraflı uygulamalar geliştirilmesini sağlamasıdır. Bunu gerçekleştirirken geliştiriciler için sunduğu çok daha fazla avantajı da bulunur. Bunlar ise:

• Node.js’i öğrenmesi kolaydır. Özellikle JavaScript ile hali hazırda geliştirme yapanlar kısa sürede adapte olabilir.
• Geliştirilen uygulamalar kolay bir şekilde ölçeklendirilebilir.
• Node.js ile hem ön uç hemde arka uç için geliştirme gerçekleştirilebilir.
• Geliştiricilerin sadece JavaScript kullanarak gelişmiş uygulamalar geliştirmesini sağlar.
• Açık kaynak kodlu olmasıyla birlikte oldukça geniş bir modül kütüphanesine sahiptir.
• Yaygın olarak kullanılır. Bu sebeple büyük bir topluluğa sahiptir.

Node.js’in Tarihi

Node.js, 2019 yılında geliştiricisi Ryan Dahl tarafından duyuruldu. Node.js Google’ın V8 JavaScript motorunu olay döngüsü ve I/O API’ı ile bir arada sunuyordu. Projeye 2010 yılında npm adını taşıyan paket yöneticisi dahil edildi. Böylelikle geliştiricilerin Node.js paketlerini paylaşmasını ve bu paketlerin kurulum, güncellenme ve kaldırılma süreçlerinin basit bir şekilde yönetilmesini sağlandı. 2011 yılında Node.js Windows işletim sisteminde çalışabilir hale geldi. 2015’te projenin yönetimi Node.js Vakfı’na geçerken 2019 yılına gelindiğinde bu vakıf JS Vakfı ile bileşerek OpenJS Vakfı adını aldı. Günümüzde Node.js’in yönetiminden OpenJs Vakfı sorumludur.