.Net (DotNet) Nedir? Nasıl Kullanılır?

Kusursuz uygulamalar oluşturmana yardımcı olabilecek güçlü ve çok yönlü bir yazılım geliştirme çerçevesi mi arıyorsun? .Net, basit konsol uygulamalarından karmaşık web uygulamalarına kadar çeşitli platformlar oluşturmak için kullanılan ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılım geliştirme fonksiyonudur. Platformlar arası olma özelliği sayesinde Windows, Linus ve macOs üzerinde de dağıtılabilen .Net çapraz platformlu bir yazılım çerçevesi sunar.

Şüphesiz .net, yazılım geliştirme endüstrisinde merkezi bir rol oynuyor. Geliştirici topluluğunda dotnet’in popülerliğini dünya çapındaki açık kaynak projelerinin sayısı ve kullanılan beş programlama dili arasında gösterilen C# ile ölçmek mümkün. Evrensel yazılım geliştirme kavramına öncülük ederek sektörde devrim yaratan .net kullanımı, modelleri, avantajları, fonksiyonlarıyla parmaklarını hızlandırmaya hazır ol!

.Net Nedir?

.Net, farklı uygulamalar oluşturmak amacıyla platformlar arası kullanılan açık kaynaklı bir geliştirme platformudur. Microsoft tarafından oluşturulan bu platform, web, mobil, masaüstü, IoT uygulamaları ve daha fazlasını geliştirmek için çok sayıda programlama dilini ve kütüphaneyi destekler.

.Net’in ana programlama dili olarak kabul edilen C# (C sharp), C, C++, Java, JavaScript geliştiricileri için yaygın kullanıma sahiptir. F# (F sharp) ML dil ailesine üye, işlevsel odaklı bir programlama dilidir. Visual Basic ise .Net bağlamında tam nesne yönelimli bir programlama olarak kullanılır.

.Net Ne İşe Yarar?

Net çerçevesi, modern yazılım geliştirme için gerekli olan bir dizi kritik bileşeni içeren kapsamlı bir ekosistemdir. Geliştiricilerin web tabanlı sistemlerden masaüstü yazılımlarına kadar çok çeşitli uygulamalar oluşturmasını sağlayan ve geliştirme sürecini kolaylaştıran sağlam uygulama çerçeveleri ve kütüphaneler sunar.

.Net çerçevesinin kalbinde, geliştiricilerin kodu verimli bir şekilde yürütmesini, derlemesini sağlayan çalışma zamanı bileşenleri ve dil derleyicileri yer alır. Bu bileşenler C#, F# ve Visual Basic gibi dillerle çalışmayı mümkün kılarak belirli bir proje için en uygun dilin seçilmesinde esneklik ve seçenek sunar.

Temel bileşenlere ek olarak, .Net, Visual Studio'nun önde gelen bir örnek olduğu bir geliştirme araçları paketi sunar. Bu araçlar kodlama, test etme, hata ayıklama sürecini basitleştiren zengin bir entegre geliştirme ortamı (IDE) sağlar. .Net çerçevesindeki bu kritik bileşenlerin kombinasyonu üretkenliği, kod kalitesini, genel yazılım geliştirme deneyimini artırarak onu çeşitli alanlardaki geliştiriciler için cazip bir seçim haline getirir.

.Net Nasıl Kullanılır?

Uygulama oluştururken .Net Framework’ü destekleyen herhangi bir programlama dili seçerek işe başlayabilirsin. .Net Framework dil bağımsızlığı ve birlikte çalışabilirlik sağladığından geliştirildikleri dilden bağımsız olarak diğer .Net Framework uygulamaları ve bileşenleriyle etkileşimde bulunmanı sağlar. .Net Framework uygulamalarını geliştirmek için şu adımlarını izleyebilirsin:

• İşletim sisteminde önceden yüklü değilse uygulamaya uygun .Net Framework sürümünü yükle. Güncel sürümler .Net Framework 4.8 ve .Net Framework 4.8.1’dir. .Net Framework 4.8.1, Windows ve Windows Server’ın en son sürümlerine indirilebilir. .Net Framework 4.8, Windows 10 Mayıs 2019 güncelleştirmesi, Windows 10 Kasım 2019 güncelleştirmesi, Windows 10 Mayıs 2020 güncelleştirmesi, Windows 10 Ekim 2020 güncelleştirmesine önceden yüklenmiştir. Windows işletim sisteminin önceki sürümlerinden indirilebilir.
• Uygulamayı geliştirmek için kullanmayı planladığın .Net Framework sürümü tarafından desteklenen dili veya dilleri seç. Microsoft'tan Visual Basic , C# , F# ve C++/CLI dahil olmak üzere çok sayıda dil mevcuttur.
• Uygulamaları oluşturmak için kullanacağın programlama dilini veya dillerini destekleyen geliştirme ortamını seç, sonra da yükle. .Net Framework uygulamaları için Microsoft Integrated Development Environment (IDE), Visual Studio’dur.

.Net Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Bir geliştirme çerçevesi olarak .Net, işletmelerin XML web hizmetleri için her türlü mobil uygulama ve masaüstü uygulamasını oluşturmasına imkan tanır. Zengin özelliklere sahip uygulamaları, iyi düzeyde bir tutarlılık ile güvenli web uygulamaları için birden fazla işletim sistemini destekleme kapasitesine sahiptir. Yazılım dünyasında .Net çok daha farklı avantajlarla ön plana çıkar.

Güvenilirlik ve Ölçeklenebilirlik

Ticari uygulamalar söz konusu olduğunda .Net web uygulaması geliştirme platformu küçük, orta ve büyük ölçekli işletmeler tarafından teknolojik ilerleme için tercih edilen bir platformdur. Kurumsal büyüme girişimleri için .Net, geliştirme hizmetleri kapsamında yoğun şekilde kullanılır. Bununla birlikte Visual Studio yardımıyla iş uygulamalarını hızlı bir şekilde geliştirmek için temel sağlayan ASP.NET, hızla değişen yazılım geliştirme taleplerine kendiliğinden uyum sağlar. Böylelikle dotnet ile güvenilir ve yeniden kullanılabilir uygulamalar oluşturabilirsin.

Esnek Dağıtım

Kaçınılmaz faydalarından biri olarak esneklik .Net Core’un en önemli özelliklerinden biridir. Programınıza entegre edilebilir ya da ayrı olarak dağıtılabilir. Modüler tasarım, ihtiyaç duyacağınız tüm bağımlılıkları dikkate alır. .Net çerçevesinin ek bir avantajı, farklı senaryoları işlemek için aynı bilgisayarda birden fazla .Net Core sürümü çalıştırabilmendir. Aynı cihaz farklı .Net geliştirme senaryoları sağlayacak, sunucu platformları arasında sorunsuzca çalışabilen çapraz platform uygulamaları oluşturacaktır.

Birlikte Çalışabilirlik

Platform çağırma hizmetleri sayesinde, System, .Net çerçevesi yönetilmeyen programlarla uyumluluğa izin verir. C++ birlikte çalışabilirliği, InteropServices ad alanı ve COM birlikte çalışabilirliğinin çalışma zamanı zamanla daha iyi hale gelir. Birlikte çalışabilirlik, .Net geliştiricilerinin mevcut yönetilmeyen kodları korumasına ve bunlardan yararlanmasına olanak tanır. Yönetilen kod, ortak dil çalışma zamanı CLR'nin kontrolü altında çalışan koddur, yönetilmeyen kod ise CLR'nin dışında çalışır. Yönetilmeyen kodlardan bahsedecek olursak, bunlar COM, COM+, C++ bileşenleri, ActiveX bileşenleri ve Microsoft Windows API'sini içerir.

Güvenlik ve Emniyet

.Net çerçevesinin avantajlarından biri, kötü niyetli kodun sahip olmasını istemediğin bilgileri elde etmesini veya diğer istenmeyen faaliyetleri gerçekleştirmesini önlemek için .NET tarafından zorunlu kılınan izinleri ve diğer yaptırımları kullanarak kodundaki engelleri kaldırmaya olanak sağlamasıdır.Güvenilir kod kullanarak öngörülebilir tüm durumlarda güvenlik ve kullanılabilirlik arasında bir denge kurman gerekir. Kodu tasarladığında, kodun tüm haklarına sahip olursun. Onu sınırlayabilir, koruyabilir, kullanan tüm .NET geliştiricileri için kontrollü kod paylaşımı olmasını sağlayabilirsin.

.Net Programlama Dilleri Nelerdir?

.Net kullanımı çeşitli programlama dilleriyle birlikte Microsoft’un Common Language Infrastructure (CLI) yapısını destekler. CLI, her .NET dilinin bu çerçeve için sunması gereken en iyi özellikleri ve bileşenlerin diğer dillerde nasıl yazıldığını belirtir. Başarılı .net geliştirme hizmet sağlayıcıları geniş bir kullanıcı tabanına ulaşmak isteyen kuruluşlar için sağlam, kullanıcı dostu ve benzersiz uygulamalar oluşturmak amacıyla farklı dilleri kullanır. Microsoft tarafından desteklenen .net platformu, benzesiz çözümler sunmak amacıyla C++, J# ve daha fazlasına sahiptir.

C#

Çok yönlü bir programlama dili olan C#.NET, geliştiricileri güçlendiren ve yazılım geliştirme sürecini basitleştiren bir dizi önemli özelliğe sahiptir. Temel özellikleri arasında bellek kaynaklarını verimli bir şekilde yöneten otomatik çöp toplama, kodda karar vermeyi kolaylaştıran boole koşulları, sağlam yazılım dağıtımını sürdürmek için derleme sürümleme, veri kapsülleme ve duyarlı uygulamalar sağlayan özellikler, verimli paralel yürütme için basit çoklu iş parçacığı, esnek veri erişimi için dizinleyiciler ve olay odaklı programlama paradigmalarını destekleyen delegeler ve olay yönetimi için kapsamlı bir sistem bulunur.

F#

F# programlama dili, doğası gereği değişmezdir, güvenli, öngörülebilir veri işlemeyi teşvik eder. F# birinci sınıf fonksiyonları benimseyerek fonksiyonların veri olarak ele alınmasını sağlar, kod modülerliğini, ifade gücünü artırır. Dil, eşzamansız programlamada üstünlük sağlayarak eşzamanlı görevlerin yönetimini basitleştirir. F#, kodun okunabilirliğini ve geliştirme hızını artıran hafif ve özlü sözdizimiyle bilinir. Otomatik genelleme ve tip çıkarımı, dili kolaylaştırarak açık tip ek açıklamalarına olan ihtiyacı azaltır. F# ayrıca özlü ve güçlü kontrol akışı yapıları için desen eşleştirmeden yararlanır, karmaşık veri manipülasyonu için çok uygun hale getiren çeşitli veri türleri sağlar.

Visual Basic

Visual Basic .NET (VB.NET) delegeler ve olay yönetimi, olay odaklı programlamayı ve etkileşimli uygulama davranışını kolaylaştıran bir köşe taşıdır. Geliştirme görevlerini basitleştiren çok sayıda önceden oluşturulmuş işlev ve sınıf sağlayan kapsamlı bir standart kütüphaneye sahiptir. Otomatik çöp toplama, bellek kaynaklarını verimli bir şekilde yöneterek daha güvenilir ve sağlam uygulamaları teşvik eder. Boolean koşulları kodda karar vermeyi desteklerken, koşullu derleme kod esnekliğini artırır. Dizinleyiciler özelleştirilmiş veri erişimine izin verir ve basit çoklu iş parçacığı, geliştiricilere verimli, paralel süreçler oluşturma gücü verir.

C++/CLI

Orta seviye bir programlama dili olarak konumlandırılan C++, üst seviye ve alt seviye programlama arasında benzersiz bir denge sunarak geliştiricilere sistem kaynakları üzerinde güçlü bir kontrol sağlar. Nesne yönelimli bir yaklaşım benimseyerek modülerliği ve kodun yeniden kullanılabilirliğini teşvik eder. Platforma bağımlılığı hem bir avantaj hem de bir zorluk olarak görülebilirken, sisteme özgü uygulamalar geliştirmek için esneklik sağlar. C++, geliştirme zamanından ve çabasından tasarruf sağlayan çok sayıda önceden oluşturulmuş işlev ve sınıf sağlayan zengin kütüphane setiyle ünlüdür. Derleyici ve sözdizimi tabanlı tasarımıyla, verimli kod yürütme ve kolaylaştırılmış geliştirme sağlar.

J#

J#.Net, hızlı geliştirme için çok çeşitli önceden oluşturulmuş işlevler ve bileşenler sunan Microsoft tabanlı sınıf kitaplıklarından yararlanır. Java dilinin sözdizimini benimseyerek Java'yı zaten iyi bilen geliştiricilere kolaylık sunar. Microsoft Intermediate Language (MSIL) ile derlenerek .Net platformuyla uyumluluk sağlar, diller arası entegrasyonu kolaylaştırarak diğer .Net dilleriyle sorunsuz etkileşime olanak tanır. J#.Net ayrıca yazılım güncellemelerini ve sürümlerini yönetme sürecini basitleştiren sürüm oluşturma ve dağıtımına sahiptir. Microsoft'un sağlam güvenlik modeline bağlıdır, etkili hata ayıklama için sahip olduğu kod sorunlarının tanımlanmasını ve çözülmesini kolaylaştırır.

JScript

.NET çerçevesinin gücüyle harmanlayan JScript.Net, fonksiyon yüklemesini destekleyerek geliştiricilerin aynı isimde ancak farklı parametre listelerine sahip birden fazla fonksiyon tanımlamasına olanak tanır. Sınıfların oluşturulmasını, veri ve işlevlerin kapsüllenmesini sağlayarak nesne yönelimli programlamayı kolaylaştıran sınıf deyimini içerir. JScript.NET, kod güvenilirliğini ve performansını artıran tiplendirilmiş ve statik değişkenlerin kullanımını teşvik eder. Aynı zamanda .Net Class Library ile derinlemesine entegre edilmiştir; kapsamlı geliştirme için çok çeşitli önceden oluşturulmuş işlevlere ve sınıflara erişim sağlar.

IronPython

IronPython'un merkezinde, .Net ortamında dinamik dil özelliklerini mümkün kılarak esneklik ve uyarlanabilirlik sağlayan Dynamic Language Runtime (DLR) bulunur. Arayüz genişletilebilirliğini destekleyerek geliştiricilerin özel tipler için arayüzler oluşturmasına ve uygulamasına olanak tanır, modülerliği ve kod organizasyonunu teşvik eder. IronPython, CLI ile yakından entegre edilmiştir ve diğer .Net bileşenleri ile sorunsuz birlikte çalışabilirliği kolaylaştırır. Python sözdiziminden yararlanan IronPython, dinamik komut dosyası oluşturma ve .Net geliştirme dünyaları arasında bir köprü sunar.

IronRuby

IronRuby, özünde DLR’den yararlanarak .Net ortamında dinamik dil özelliklerini etkinleştirir, dinamik ve esnek bir kodlama deneyimi sağlar. Bu dinamik dil, .Net çerçevesi ve diğer dillerle uyumluluk ve sorunsuz entegrasyon sağlayan CLI’a dayanır. Ruby kodunun .NET bileşenleri ve kütüphaneleri ile birlikte kullanılmasını sağlayarak çok yönlü bir geliştirme ortamını teşvik eder. Sağlam bir test altyapısı sunarak test güdümlü geliştirme ve kod güvenilirliğini sağlamak için çok uygundur. Ayrıca Mono framework ile uyumludur, platformlar arası geliştirmeye erişimini genişletir.

.Net çerçevesi için uygulama oluşturma söz konusu olduğunda birden fazla programlama dili mevcuttur. Yukarıda yer alan dillerin yanı sıra ClojureCLR, Eiffel, IronPython, PowerBuilder ve diğer bazı diller .Net CIL’e derlenebilir.

Öğrenmesi ve kullanması kolay ancak karmaşık uygulamalar geliştirmek için yeterince güçlü bir programlama dili arıyorsan .NET harika bir seçenektir. Yeni başlıyor veya deneyimli olman fark etmez, .Net Windows, Linux ve macOS dahil olmak üzere çeşitli platformlar için uygulama geliştirmek için de iyi bir seçimdir. Durmadan ilerleyen teknoloji ortamında becerilerini geliştirmeyi hedefliyorsan sen de Techcareer.net tarafından düzenlenen Bootcamp eğitimleriyle nitelikli bilgilere sahip olabilir, olağanüstü iş sonuçlarıyla kariyerini ve ekibini bir basamak yukarı taşıyabilirsin.

Sıkça Sorulan Sorular

Popüler C#.Net çerçeveleri ve kütüphaneleri nelerdir?

Web uygulamaları için ASP.NET, Windows Presentation Foundation uygulamaları için WPF, Universal Windows Platform uygulamaları için UWP, nesne-ilişkisel eşleme (ORM) için Entity Framework, popüler bir ORM çerçevesi olarak NHibernate ve C#.NET'te birim testi için XUnit yararlanabileceğin kütüphanelerdir.

C#.Net öğrenmek için iyi kaynaklar nelerdir?

Resmi Microsoft C#.NET belgeleri, Microsoft Learn'deki .NET eğitimleri, Jon Skeet'in C# in Depth kitabı ve Microsoft tarafından sağlanan C# Programlama Kılavuzu C#.NET öğrenmek için kaliteli kaynaklardır.

C#.Net ile çalışmaya nereden başlayabilirim?

C#.NET geliştirmeye başlamak için .NET SDK ve .NET çalışma zamanını yüklemen gerekir. C#.NET için popüler bir tümleşik geliştirme ortamı (IDE) olan Visual Studio'yu indirmeyi de düşünebilirsin. Sonrasında yeni bir C#.NET projesi başlatmak için 'dotnet new' komutunu kullanabilirsin. Örneğin, 'dotnet new console' yeni bir C# konsol uygulaması oluşturur. Bu komut, projen için temel dosya ve klasörlerle birlikte özel bir dizin oluşturur. Daha sonra projeyi Visual Studio'da açarak kodlamaya başlayabilirsin.

İş ilan başvurularına hangi özellikleri sağlarsam başvurabilirim?

Başvuracağın pozisyona göre aday gereklilikleri değişkenlik gösterir. Her alanın ihtiyacı olan uzmanlık konuları farklı ve her biri pratikte farklı bilgilere sahip olmanı gerektirir. Techcareer.net tarafından yayınlanan güncel iş ilanları için başvuru sayfalarını ziyaret edebilirsin.

Hackathon yarışmalarına katılım şartı nelerdir?

Teknoloji alanının içinde olman, yarışma içeriğine hakim olman ve özellikle yazılım alanında görev alıyor olup kendi uzmanlığını ilerletmek istiyorsan Hackathon yarışmaları tam da sana göre. Detaylar için Techcareer.net üzerinden Hackathon Etkinlikleri sayfasına göz atabilirsin.