Temiz Kod
Clean code, anlaşılabilir ve değiştirilmesi kolay kod yazma felsefesine verilen addır. Türkçeye “temiz kod” olarak geçen clean code, yazılım mühendisi Robert Cecil Martin tarafından 2008 yılında yayınlanan “Clean Code: A Handbook of Agile Software Craftsmanship” adı kitapla kavramsal hâle gelir. Kitapta, temiz kod yazarken dikkat edilmesi ve kaçınılması gereken ilkeler örnekler ile bahsedilir.
Clean Code Nedir?
Clean code, yazılımcı tarafından yazılan kodun bir başka yazılımcı tarafından anlaşılmasının, okunmasının ve bakımının kolay oluğu kod yazma tekniğidir. İşlevsel olmasının yanında yazılım yaşam döngüsünün sağlıklı devam etmesini sağlar. Clean code kavramı yazılım dünyasında kabul gören ve ayrı bir önem atfedilen bir anlayıştır.
Eğer bir kod clean code değilse, “bad code” yani “kötü kod” olarak ifade edilir. Sürümden sürüme daha da karmaşıklaşan, kodu yazan dışındaki başka bir ekip tarafından incelenmesi sonucu anlaşılmayan kodlara kötü kod denir. Kod düzenleme yüzünden maliyetlerin artması hatta yazılım şirketlerin kapanmasına neden olması clean code kavramını ortaya çıkarmıştır.
Clean Code Prensipleri Nelerdir?
Clean code, prensipleri olan bir kod yazma stilidir. Clean code ilkelerini ve değerlerini kapsayan bu prensipler; isim belirleme, nesne ve veri yapısı, fonksiyon yazma, yorum satırları gibi birçok aşamada uygulanır. Clean code prensipleri şu şekildedir:
- Kod okunabilir ve anlaşılır olmalıdır.
- Gereksiz tekrarlardan kaçınmalı.
- Basit ve tekdüze olmalıdır.
- Projenin gerçekten ihtiyacı olan kodlar yer almalıdır.
Clean Code Nasıl Yazılır?
Clean code, az önce bahsettiğimiz prensiplere dikkat ederek yazılır. Ekip iletişimini kolaylaştırmak için projeye başlamadan önce projeye uygun bir clean code el kitabı oluşturulması tavsiye edilir. Gelin, clean code pratiğine uygun nasıl kod yazılması gerektiğinin detaylarına bakalım.
Yazılımcı, kod içerisinde fonksiyonlara, sınıflara, nesnelere kendine göre isim ataması yapar. Temiz koda göre kod içerisinde kullanılacak isimler şu şekilde olmalıdır:
- Anlamı açık olan, yoruma kapalı
- Başka bir anlamı refere etmeyen
- Aynı anlamı çağrıştırmayan
- Telaffuz edilebilir
- Arama yapınca bulunabilen
- En az iki harfli
Programlamanın yapı taşı olan fonksiyonlar için temiz kod özellikleri şu şekildedir:
- Mümkün olduğunca küçük olmalı.
- Her fonksiyonun bir işlevi olmalı.
- Fonksiyonun içerisindeki tüm ifadeler aynı soyutlama seviyesinde olmalı.
- switch kodu mümkün mertebe az yer almalı.
- Yan etki (side effects) içermemeli.
Kod içerisinde yazılımcılar hatırlatıcı, uyarıcı bazı notları yorum olarak satır aralarına eklerler. Yorum gereklidir ve faydalıdır. Temiz kod felsefesine göre iyi yorumlar şu şekildedir:
- Koda ait yasal bilgilendirmeler
- Tarih formatı gibi koda özel bilgilendirici notlar
- Kod satırlarının amacını anlatan notlar
- Kod çıktıları
- Uyarılar
- Kodun çalışmasını sağlayan gereksinimler
Clean Code’un Faydaları Nelerdir?
Clean code prensiplerine dikkat ederek kod yazmanın birçok faydası ve avantajı vardır. Bunlar:
- Kullanılan dil herkes tarafından anlaşılır.
- Sürüm geçişlerinde karmaşa aza iner.
- Evrensel kod standardının oluşmasını sağlar.
- Kurumsal kullanıma uygundur.
- Kolay test edilir.
- Kodun çalıştığı projenin yaşam süresi uzar.
Ücretsiz eğitimlerimiz seni bekliyor.
Her biri alanında uzman eğitmenler tarafından hazırlanmış eğitimlerimizden sana uygun olanı keşfedip, hemen eğitime başlayabilirsin. Süre kısıtlaması olmayan eğitimlerimizi, hiç bir ücret ödemeden hemen keşfetmeye başla.
