Bulut bilişim, internete bağlanan cihazların ve uygulamaların verilere her an erişebildiği bilişim sistemlerine verilen addır. Sunucu, depolama, veri tabanı gibi servislerin, ofis, e-posta gibi uygulamaların sunulduğu bir altyapı hizmetidir. İşletmeler için maliyet odaklı çözüm sunar. Geleneksel bilişim altyapısını göre daha esnek ve dağıtık bir yapıda olması yönetimini kolaylaştırır.

Bulut Bilişim Nedir?

Bulut bilişim, bilgi teknolojileri hizmetlerinin bulut adı verilen bir ağ içerisinden sunulmasını sağlayan bir hizmettir. İngilizcede “Cloud Computing” olarak ifade edilir. Bir çeşit kiralama hizmetidir. “Kullandıkça öde” mantığıyla çalışır. Kurumsal kullanım için tercih edildiği gibi bireysel kullanıcılar için de çözüm üretir. Kullanıcıların ve işletmelerin buluta bağlanabilmesi için internete bağlı olmaları yeterlidir.

Bulut Bilişim Ne İşe Yarar?

Bulut bilişim, bilgi teknolojileri altyapısı ile yapılabilen tüm işlemleri yapar. Örnek üzerinden anlatmak gerekirse, bir şirketin e-posta hizmeti için e-posta sunucusuna ihtiyacı vardır. Standart bir bilişim altyapısına sahip bir şirket, bünyesinde e-posta servislerinin çalıştığı fiziksel sunucular barındırır. Bu sunucuların 7/24 izlenmesinin yanında zaman içerisinde bakımı, güncellenmesi, geliştirilmesi ve kaynak artırımı gibi ihtiyaçları ortaya çıkar. Bu da hem teknik personel gereksinimini hem de işletme maliyetlerini artırır. Maliyetlere ek olarak olası felaket durumunda yedekleme, veri kurtarma operasyon maliyetleri de yansır.

E-posta sunucusu bulut bilişim üzerinde olan şirkette, sunucu barındırma maliyetleri bulut bilişim hizmeti veren firmaya aittir. Bu da bazı maliyetleri düşürür. Ayrıca geliştirme, kaynak artırımı gibi senaryolar, yedekleme, veri kurtarma gibi operasyonlar standart uygulamalara göre daha basit ve hızlıdır. Ölçeklenebilir, esnek, yönetilebilir ve erişilebilir bir sistem mimarisi sunar.

Bulut bilişimin özellikleri şu şekildedir:

• Personel sayısını ve iş yükünü azaltır.
• Ölçeklenebilir bir sistemi sunar, esnek bir yapıya sahiptir.
• Veri kaybı riski azdır.
• İş sürekliliği politikaları ve felaket senaryolarından kurtuluş için ideal çözümler sunar.

Bulut Bilişim Nasıl Çalışır?

Bulut bilişim, uygulama ve fiziksel katman olmak üzere iki katmanın etkileşimiyle çalışır. Uygulama katmanı, son kullanıcının erişim sağladığı katmandır. Örneğin, e-posta sunucusu bulutta olan bir işletme, e-posta içeriklerini web arayüzünden veya üçüncü taraf uygulamalar ile görüntüleyebilir. E-posta gönder-al gibi işlevleri yine aynı şekilde gerçekleştirilir. Ayrıca sunucu yönetimi, uygulama geliştirme için gerekli terminal erişimleri de bu katmanda yer alır.

Fiziksel katmanda ise sunucu, disk, switch gibi bulut ortamını oluşturan fiziksel cihazlar yer alır. Bu katmanın yönetimi genellikle hizmet sağlayıcısı tarafındadır. Sunucu, depolama, network, yedekleme teknolojileri bu katmanda uygulanır. En son teknolojiyi kullanan hizmet sağlayıcısı aynı zamanda inovatif çözümler sunan hizmet sağlayıcısıdır. Örneğin, iş sürekliliği kapsamında kesintisiz hizmet sağlamaya yardımcı olan failover teknolojisi bunlardan biridir. Kesinti durumlarında saniyelerin maliyet demek olduğu şirketler için bulut bilişim altyapısında failover teknolojisi uygulanıyor olması önemlidir.

Bulut Bilişim Çeşitleri Nelerdir?

Bulut bilişim dört farklı kategoride çeşitlendirilir. Gelin bu başlıklara birlikte bakalım:

IaaS

IaaS, “Infrastaructure as a Service” kelimelerinin kısaltılmasından oluşur. Türkçeye “Hizmet olarak servis” kelimeleriyle tercüme edilir. Sunucu, veritabanı, disk gibi hizmetlerin kullandıkça öde esasına göre sunulduğu altyapıdır.

PaaS

PaaS, bulut ortamında veritabanı, web servisi gibi platform bazlı servis sunan altyapılardır. “Platform as a Service” kelimelerin kısaltılmasından oluşur. “Platform olarak servis” şeklinde Türkçeye çevrilir. MySQL Server, VPN Server, Apache Web Server PaaS için verilebilecek örnek hizmetlerdir. İş analitiği, api geliştirme, veritabanı erişimi gibi çözümler için tercih edilir.

SaaS

SaaS, uygulama seviyesinde hazır çözümler sunan altyapılardır. Örnek vermek gerekirse, online ofis uygulamaları için Office 365, CRM uygulamaları için Salesforce, web sitesi hazırlama için Wordpress SaaS hizmetleridir. “Servis olarak servis” şeklinde Türkçeye çevrilen SaaS, İngilizce “Service as a Service” olarak ifade edilir.

FaaS

FaaS (Functions as a Service), fonksiyon odaklı bulut bilişim çeşididir. Diğer bir ifadeyle serverless, sunucu yönetimi yerine odak noktasına fonksiyon bazlı platform yönetme ve geliştirmeye alır. PaaS’e benzer fakat FaaS’ta fonksiyonlar çalışırken sunucu otomatik çalışmaya başlar, fonksiyonun görevini yerine getirir, fonksiyonun çalışması bittiğinde sunucu kullanımı sona erer ve kapanır.

Bulut Bilişim Örnekleri Nelerdir?

Bulut bilişim, dijital dönüşüm aşamalarında ihtiyaç duyulan bir teknolojidir. Gelin birkaç bulut bilişim örneğine bakalım:

• Amazon Web Service: Amazon şirketi bünyesinde hizmet veren AWS, içerisinde birçok bulut bilişim altyapısı hizmeti bulunur. Her şirket için ölçeklenebilir ve maliyetleri tahmin edilebilir hizmetler sunar. Ayrıca öğrenciler için de AWS Educate adı altında özel programları mevcuttur.
• Google App Engine: Google şirketinin geliştiriciler için sunduğu PaaS tipi bulut hizmeti, sunucu tarafında oluşturulmuş web siteleri oluşturmaya yardımcı olur. Google App Engine, çeşitli geliştirici araçlarıyla popüler geliştirme dillerini destekler.
• Microsoft One Drive: Microsoft’un bireysel, aile ve kurumsal kullanıcılar için sunduğu dosya depolama hizmetidir. Depolanan dosyaları internetin olduğu her yerden ulaşmayı sağlayan SaaS tipi bir bulut hizmetidir.