Açılımı Integrated Development Environment olan IDE, Türkçe’de tümleşik geliştirme ortamı anlamına gelir. IDE’ler yazılımcıların, geliştirme süreçlerinde ihtiyaç duyabilecekleri araçların bir arada yer aldığı yazılımlardır.

IDE Nedir?

IDE’ler yazılımcıların kod yazma aşamasında ihtiyaç duyacakları çeşitli özellikleri bünyesinde barındıran araçlardır. Geliştiricilerin daha hızlı ve konforlu bir şekilde kod yazmalarını sağlamak amacıyla geliştirme ortamı sunarlar. IDE’lerin gerçekleştirdiği işlevler farklı araçlar ile de gerçekleştirilebilir ancak bu araçların bir arada olması geliştirme ortamını hazırlamayı basitleştirirken öğrenmeyi de kolaylaştırır.

Geliştiricilere fayda sağlayan ve işlerini kolaylaştıran kod tamamlama, sözdizimi vurgulama, derleyici, hata ayıklama işlemleri tek bir IDE aracılığı ile gerçekleştirilebilir. Her programlama dili ve geliştirme türü için özelleşmiş IDE’ler bulunur. Örneğin Android işletim sistemine sahip cihazlar için uygulama geliştirme amacıyla Java ve Kotlin ile geliştirme yapmayı kolaylaştıran Android Studio en tercih edilen IDE’lerden biridir. Apple ekosisteminde karşılığı ise Swift diliyle geliştirmeyi destekleyen Xcode’dur.

1975’te geliştirilen Maestro I, dünyanın ilk tümleşik geliştirme ortamı olarak bilinir. Günümüzde ise IDE’ler yapay zeka teknolojisinden de faydalanarak kod tamamlama konusunda oldukça yetenekli bir hal almıştır.

IDE’lerin Özellikleri Nelerdir?

Piyasada geliştiricilerin kullanabilecekleri onlarca farklı IDE bulunur. Bunlar farklı platform ve programlama dilleri üzerine geliştirme yapmak için özelleşmiş yazılımlar olsalarda bazı ortak özellikleri barındırmaları beklenir.

Sözdizimi Vurgulama

IDE’ler desteklediği programlama dillerinin kurallarını takip ederek sözdizimi vurgulaması yapar. Kodların farklı renk ve stil ile gösterilmesinin yanı sıra geliştiricilere fayda sağlayacak ipuçlarını da belirterek geliştirme sürecine destek olur.

Kod Tamamlama

Otomatik kod tamamlama özelliği, IDE’nin geliştiricinin yazacağı bir sonraki kodu tahmin eder. Geliştirici kodu yazmaya başladığında IDE, kod yapısını inceleyerek tamamlama için öneriler sunar. Böylelikle geliştiriciler bir kodun tamamını yazmak yerine otomatik tamamlama ile zamandan tasarruf sağlar.

Hata Ayıklama

Kod yazımında hatalar ile karşılaşmamak neredeyse imkansızdır. Sadece bir harfin veya virgülün yanlış kullanımı geliştiricileri saatlerce hata aramaya sürükleyebilir. Bunun yanı sıra yazdığınız kodun da hatalı bir kullanım içermesi ve çalışmaması mümkündür. IDE’ler barındırdıkları hata ayıklama araçları ile geliştiricileri nerede hata gerçekleştiği konusunda bilgilendirir ve hatta nasıl çözülebileceği konusunda öneriler sunabilir.

Derleme

IDE’ler yazılan kodun derlenmesini sağlar. Programlama dili kullanılarak yazılan kodlar, işletim sistemlerinin anlayabileceği dile veya makine koduna dönüştürülür. Çalıştırılabilir programlar oluşturulur.

En Popüler IDE’ler

Günümüzde geliştiriciler tarafından tercih edilen ve en yaygın kullanıma sahip IDE’lere Microsoft Visual Studio, Android Studio ve Xcode örnek olarak gösterilebilir.

• Microsoft Visual Studio: Visual Studio, Microsoft tarafından geliştirimiş bir IDE’dir. C/C++, C#, .TypeScript, HTML, CSS, .NET gibi onlarca farklı teknolojiyi destekler.
• Android Studio: Google ve JetBrains tarafından tasarlanıp geliştirilen Android Studio’nun temeli IntelliJ IDEA’ya dayanır. Android geliştirme için sunulan resmi geliştirme ortamıdır. Ücretsiz olarak sunulan Android Studio, Windows, Linux ve macOS işletim sistemine sahip bilgisayarlarda kullanılabilir. Java, C++, Kotlin gibi Android için uygulama geliştirmeye imkan veren teknolojiler ile çalışabilir.
• Xcode: Xcode, Apple ekosisteminde yer alan cihazlar için uygulama geliştirmeyi sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Sadece macOS cihazlarda çalışabilen Xcode, Objective-C, Swift, Java, Ruby, Python, C gibi çok sayıda programlama dilini destekleyen yetenekli bir IDE’dir.