Model, View ve Controller kelimelerinin baş harflerinden meydana gelen MVC, yazılım geliştirmede yaygın olarak kullanılan mimari desendir.

MVC Nedir?

Geliştirilen yazılımı üç farklı katmana bölmek üzerine kurulmuş olan bir mimari olan MVC, mimari model, tasarım deseni gibi farklı tanımlamalarla da anılır. 1970’li yıllarda Trygve Reenskaug tarafından Smalltalk dili ile kullanılmak üzere tasarlanan MVC modeli, uzun yıllar masaüstü yazılımları geliştirmek için kullanıldı. Sonraki yıllarda MVC, web ve mobil geliştirme süreçlerinde de etkin olarak kullanılmaya başlandı.

MVC yazılım geliştirme sürecini düzenleyerek kolaylaştırır. Aynı zamanda yazılımın yaşam döngüsü boyunca gerçekleştirilecek bakım ve geliştirme çalışmalarının daha kolay bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Gerektiğinde hızlı bir şekilde ölçeklenebilecek yazılımların geliştirilmesinde rol oynar.

MVC’de modeller verilerle ilgili işlemlerin, view kullanıcı arayüzünün oluşturulması ile ilgili işlemleri ve controller ise tüm iş mantığının gerçekleştiği bileşenlerdir. Günümüzde Django, Laravel, Symphony, Spring MVC, Ruby on Rails gibi pek çok framework MVC mimarisi ile yazılım geliştirmeyi destekler.

MVC’nin Bileşenleri

MVC, geliştirme sürecinde yazılımı birbirinden alakasız üç farklı kısıma ayırmayı önerir. Birbirinden bağımsız olan model, view ve controller katmanı bir arada çalışarak uygulamanın tamamını meydana getirir. MVC mimarisini oluşturan bileşenlere yakından bakacak olursak:

Model

Model bileşini, veri ile ilgili işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır. Veritabanı ile iletişim modeller üzerinden gerçekleştirilir. Veritabanından veri almak, işlemek ve veriyi veritabanına yollama işlemleri model içerisinde yürütülür.

View (Görünüm)

View, kısmı kullanıcıların görüntülediği, etkileşime girdiği arayüz kısmıdır. HTML, CSS ve çeşitli JavaScript framework’leri kullanılır. Kullanıcıların ekranına gelen tüm menü, buton, metin kutuları gibi tüm arayüz öğeleri view katmanında yer alır.

Controller (Kontrolcü veya denetleyici)

Controller veya denetleyici kısmı ise model ve view arasında konumlandırılmış gibi düşünülebilir. Kullanıcıların istekleri view tarafından controller’a aktarılır. Controller ise model aracılığı ile gerekli veriyi alır ve view’e döndürerek kullanıcılara gösterilmesini sağlar.

MVC’nin Avantajları Nelerdir?

Yazılım geliştirmede kullanılan MVC modeli, sunduğu avantajlar ile hem geliştirme sürecini basitleştirir hem de ortaya bakımı kolay, ölçeklenebilir ürünler çıkarılmasını sağlar. MVC mimarisinin kullanımının avantajları şunlardır:

• Geliştirme aşamasının daha basit ve hızlı gerçekleşmesine katkı sağlar.
• Frontend, backend ve veritabanından sorumlu ekiplerin projede ortak çalışmasını kolaylaştırır.
• Bakımı kolay yazılımlar geliştirilmesini sağlar.
• Bileşenlerde bağımsız olarak düzenleme gerçekleştirilebilir.
• Test odaklı geliştirmeyi (Test Driven Development, TDD) destekler.
• Masaüstü, web ve mobil uygulamalar geliştirilirken kullanılabilir.

MVC’nin Dezavantajları Nelerdir?

MVC’nin dezavantajları sağladığı avantajların yanında yok sayılabilecek kadar azdır. Birçok dezavantajı planlı bir geliştirme süreci ile ortadan kaldırılabilir. MVC’nin dezavantajlarına bunlar gösterilebilir:

• Basit yapıdaki uygulamalar için kullanımı gereksiz karmaşıklığa yol açabilir.
• Özellikle farklı geliştiricilerin çalıştığı bir projede, geliştiricilerin kodun tamamına hakim olmasını zorlaştırır.
• MVC her ne kadar geliştirme sürecini kolaylaştırsa da geliştirilen uygulama genişledikçe karmaşıklığın artmasına neden olabilir.
• Model sık güncellenirse yani veritabanı ile sık iletişim kurulursa bu durum view’in de sürekli güncellenmesi anlamına gelir ve bu durumda kaynakların aşırı kullanımı ortaya çıkabilir.