1980’li yıllarda popüler hale gelmeye başlayan açık sistem kavramı, farklı donanımlarla uyumlu olarak çalışabilen ve açık standartla üzerine kurulan bilgisayar sistemlerini tanımlamak için kullanılır.

Açık Sistem Nedir?

Herhangi bir sistem açık veya kapalı olarak nitelendirilebilir. Kapalı sistemler, içeriye hiçbir şeyin girip çıkamadığı, kendi kendine yeten sistemlerdir. Açık sistemler ise tam tersi biçimde dış ortam ile alışveriş halinde olan etkileşime açık sistemlerdir. Sistem teorisinin bir parçası olan açık ve kapalı sistemler ile fizik, biyoloji, kimya, bilgisayar bilimi, ekonomi gibi farklı bilim dallarında karşılaşılaşılır.

Bilişim teknolojilerinde ise açık sistemler, açık kaynak kodlu yazılımlar ve açık standartlar karşımıza çıkar. Günümüzde farklı donanım ve yazılımların birlikte çalıştığı açık sistemler, alışıldık bir hal almıştır. Ancak geçmişte, özellikle de her üreticinin kendi donanım ve yazılımını bir arada sunduğu 80’li yıllar için açık sistem düşüncesi oldukça dikkat çekiciydi.

Açık sistemlerin daha iyi anlaşılması için örnek üzerinden devam edecek olursak; günümüzde PC’ler belirli standartlara uygun olarak farklı üreticiler tarafından geliştirilmiş donanımların bir araya getirilmesiyle meydana gelir. Bu durum PC’lerin açık sistem olarak sınıflandırılmasına yol açar. PC’ler dışarıdan müdahaleye açıktır. İstenirse farklı donanımlar ile sistem üzerinde değişiklik gerçekleştirilebilir.

Yazılım tarafından bakıldığında ise, yazılımın kaynak kodunun herkes tarafından görüntülenebilir olması, o yazılımın açık kaynak kodlu yazılım olarak nitelendirilmesini sağlar. Açık sistemler her zaman açık kaynak kodlu yazılımlar kullanmak zorunda değildir. PC örneği üzerinden devam edecek olursak, kapalı kaynak koduna sahip olan Windows işletim sistemi, açık sistemlerde kullanılabilir.

Açık Kaynak Yazılım

Açık kaynak yazılımlar, günümüzde açık sistem kavramının önüne geçmiş durumdadır. Bilgisayar sistemlerinin donanım tarafından beraber çalışabilirlik standart halini alınca yazılım tarafında açık kaynak daha da önemli bir konuma gelmiştir.

Açık kaynak veya açık kaynak kodlu yazılımlar, kaynak kodunun herkesin erişimine açık bir şekilde paylaşıldığı yazılımlardır. Söz konusu bu yazılımlar belirli lisans kuralları çerçevesinde değişiklikler yapılarak yeniden dağıtıma izin verirler. En bilinen açık kaynak yazılımların başında Linux tabanlı işletim sistemleri gelir. Açık kaynak kültürü giderek daha da yaygın olarak benimsenmektedir.

Açık Standart

Açık sistemlerin temelinde, açık standartlar yer alır. Herkes tarafından kullanıma açık olan standartlar, açık standart olarak adlandırılır. Açık standartlar sayesinde bugün cep telefonları, dünyanın farklı ülkelerinde aynı şekilde çalışabilmektedir. Herhangi bir fotoğraf makinesi ile çekilen fotoğraflar, başka bilgisayar veya cihazlar ile görüntülenebilmektedir.

Bilişim alanında geliştirilen pek çok teknoloji, standartlaştırılarak herkesin kullanımına açılır. Böylelikle farklı üreticiler tarafından üretilen ancak birbirleri ile uyumlu şekilde çalışan cihazlar geliştirilebilir. Standartlar, çoğunlukla kâr amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından belirlenir. İnternet teknolojilerinin standartlaşması üzerine çalışan World Wide Web Consortium (W3C) ve Internet Engineering Task Force (IETF) bu kuruluşlara örnek olarak gösterilebilir.