Parola genellikle bir bilgisayar veya internet hizmetine erişimi sağlamak için kullanılan gizli bir kelime veya dizedir. Parolalar, kullanıcı kimliğinin doğrulanmasını sağlamak için kullanılır ve genellikle kullanıcı adıyla birlikte girilir. Güvenlik amacıyla, parolalar genellikle karmaşık karakterlerden oluşur ve düzenli aralıklarla değiştirilir. Parolaların doğru bir şekilde saklanması ve güçlü olması, bilgisayar sistemlerinin ve kişisel hesapların güvenliğini sağlamak için önemlidir. İlk bilgisayar şifresi, 1960'lı yıllarda MIT'de geliştirilen ve CTSS (Compatible Time-Sharing System - Uyumlu Zaman Paylaşımı Sistemi) adı verilen bir zaman paylaşımı işletim sisteminde kullanıldı. Bu şifre "1234" idi. Ancak bu şifre modern güvenlik standartlarına uymaz ve günümüzde kullanılan güvenlik yöntemleri arasında yer almaz. Bilgisayar güvenliği alanındaki ilerlemelerle birlikte, şifreleme teknikleri ve güvenlik protokolleri büyük ölçüde gelişti ve şifreleme standartları daha karmaşık ve güvenli hale geldi.

Parolaların tahmin edilmesinde, insan psikolojisi ve davranışları da dikkate alınır. Örneğin, telefon numaraları, banka hesap numaraları, popüler kelimeler, e-posta adresleri, ev adresleri gibi bilgiler öncelikle denenir. Şifre kırmak isteyen kişi veya bilgisayar için, hedef hesabın kimin olduğu değil, sisteme giriş yapmak yeterlidir. Bu nedenle özellikle iş yerlerinde karmaşık şifreler kullanılır ve sık sık değiştirilir. Ayrıca şifrelerin güvenliği için tek seferlik şifre üreteçleri gibi ek önlemler de yaygın olarak kullanılır.

Güvenli bir parola oluşturmanın bazı önemli noktaları vardır. Bunlara göz atacak olursak:

• Uzunluk: Parolalar, en az 8 karakterden oluşmalıdır. En güvenli olanları ise 14 karakter veya daha fazlasıdır.
• Anlamlı kelimelerden kaçının: Parolanızda mantıklı veya anlamlı kelimeler kullanmaktan kaçının. Örneğin, şifrenizin içinde bulunan belirli kelimeler, şifrenin tahmin edilmesini kolaylaştırabilir.
• Farklı karakter türlerini kullanın: Farklı karakter türlerini (harfler, rakamlar ve özel karakterler) bir araya getirerek güçlü bir parola oluşturun. Bu çeşitlilik şifrenin tahmin edilmesini ciddi şekilde zorlaştırır.
• Anımsanabilir ancak tahmin edilmesi zor parolalar seçin: Parola seçimi, hatırlanabilirlik ve güvenlik arasında hassas bir denge gerektirir. Parolanın kolayca hatırlanabilmesi, kullanıcının günlük yaşamında rahatlıkla kullanmasını sağlar, ancak başkaları tarafından tahmin edilmesini zorlaştırmak da önemlidir. Karmaşık ama akılda kalıcı bir sözcük, deyim veya cümle seçmek, bu dengeyi sağlamanın etkili bir yoludur. Bu tür bir parola, hem güvenliği artırırken hem de unutulma riskini azaltarak kullanıcı deneyimini iyileştirir.
• Sözlük taraması riskini azaltın: Bilgisayarlar tarafından kolayca bulunabilecek kelimelerden kaçınmalısınız. Örneğin, geniş kapsamlı sözlük taramasıyla bulunabilecek yaygın kelimeler veya ifadeler kullanmamalısınız.
• Özel bilgileri tercih etmeyin: Parolanızda film isimleri, ünlü sözler veya doğum tarihleri gibi kişisel bilgileri kullanmaktan kaçının. Bu tür bilgiler kolayca tahmin edilebilir veya bulunabilir.
• Farklı platformlarda özel parolalar kullanın: Farklı platformlarda değişen parolalar kullanmanız güvenliğinizi artırır. Aynı parolayı birden fazla yerde kullanmak, riskleri beraberinde getirebilir.