Ruby, açık kaynak kodlu, yorumlanan (interpreted), nesne yönelimli ve yüksek seviyeli bir programlama dilidir.

Ruby Nedir?

Ruby dili, geliştiricilere kullanım kolaylığı sağlarken aynı zamanda yeteneklerinden de taviz vermez. Nesne yönelimli bir dil olan Ruby, açık kaynak kodlu ve ücretsizdir. Dinamik yapıya sahip olan Ruby, geliştirme sürecinin hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleştirilmesine katkı sağlar. Ruby çoğunlukla web uygulamaları geliştirmek için kullanılıyor olsa da farklı alanlarda da kullanılabilen genel amaçlı bir dildir.

Ruby Dilinin Özellikleri Nelerdir?

Ruby dilinin büyük teknoloji şirketlerinden kendi kişisel projeleri üzerinde çalışan geliştiricilere kadar oldukça geniş bir kullanıcı kitlesi bulunur. Bu durumda Ruby’nin basit ancak yetenekli yapısının etkisi etkilidir. Ruby dilinin öne çıkan özelliklerinden bir kısmı şunlardır:

• Yüksek seviyeli ve basittir.
• Nesne yönelimli programlamayı destekleyen yapıdadır.
• Sunucu taraflı betik dilidir.
• Yorumlanan diller sınıfına dahildir.
• Dinamik tip sistemine sahiptir.
• Fonksiyonel programlamayı destekler.
• HTML içinde kullanılabilir.
• Gem olarak adlandırılan kütüphanelere sahiptir.
• Açık kaynak kodlu ve ücretsizdir.
• Çapraz platformdur. Windows, Linux ve macOS’da kullanılabilir.

Ruby Dilinin Avantajları Nelerdir?

Sahip olduğu özellikler Ruby dilinin kullanımını avantajlı hale getirir. Ruby dilinin sağladığı avantajların bir kısmı şöyledir:

• Öğrenmesi kolaydır. Konuşma diline yakın bir sözdizimine sahiptir.
• Ruby ile daha az kod yazarak çok daha fazla iş yapmanızı sağlar.
• Özellikle Ruby on Rails ile hızlı bir şekilde web uygulamaları geliştirmenize yardımcı olur.
• Açık kaynak kodlu olmasıyla birlikte geniş bir kullanıcı topluluğuna sahiptir. Gems adı verilen Ruby kütüphaneleri ve hakkında çok sayıda öğretici içerik bulunur.

Ruby Dili Nerelerde Kullanılır?

Ruby özellikle web geliştirme ile ilgili geniş kullanım alanına sahiptir. Statik web sayfaları oluşturma için Ruby dili ve Ruby ile geliştirilmiş Jekyll yaygın olarak kullanılır. Ruby on Rails ile birlikte basit bloglardan kompleks yapıdaki web uygulamaları geliştirmeye kadar Ruby kullanılabilir. Web sunucuları geliştirmek için de Ruby tercih edilebilir. Unicorn ve Passenger adını taşıyan web sunucuları Ruby ile geliştirilmiştir. Bunlara ek olarak veri işleme, web scraping gibi farklı amaçlarla da kullanılabilir.

Ruby on Rails

Ruby on Rails, Ruby dili için geliştirilmiş, web geliştirme framework’üdür. Ruby’nin popülerliğini artırmasında rolü oldukça fazladır. MVC mimarisini kullanarak geliştirme yapmayı sağlayan Ruby on Rails, veritabanı yönetimi, web hizmetleri ve web sayfaları oluşturmayı kolaylaştıran özellikleri barındırır.

İlk versiyonu 2005’te yayınlanan Ruby On Rails, hala güncel olarak geliştirilmeye devam etmektedir. Sahip olduğu özellikler ile farklı dillerdeki benzer birçok framework’e de ilham kaynağı olan Ruby Rails, Twitch, Github, Shopify gibi şirketler tarafından kullanılır.

Ruby Dilinin Geçmişi

Ruby dili Yukihiro Matsumoto tarafından 90’lı yılların ortasında geliştirildi. 1995 yılında Matsumoto’nun üzerinde çalışmaya başladığı Ruby projesi, Perl dili kadar basit ancak Python kadar yetenekli ve nesne yönelimli programlamaya olanak sağlayan bir dil arayışı sonucunda ortaya çıktı.

Matsumoto geliştirdiği dil için sunulan Ruby ve Coral isimleri arasından Ruby’yi seçti. Ruby’nin ilk halka açık versiyonu olan Ruby 0.95, 1995 yılında yayınlandı. Nesne yönelimli yapısı başta olmak üzere birçok yeteneğe sahip olan Ruby, 2000’li yıllarda Japonya’da Python’dan daha popüler hale geldi. Ruby’nin dünya çapında bilinirliğe kavuşması da bu döneme denk gelir.

Ruby’nin popülerliği artarken bu artışa büyük katkı sağlayacak olan web geliştirme framework’ü Ruby On Rails, 2015 yılında yayınlandı. Ruby’nin 2.0 versiyonu 2013 yılında piyasaya sürülürken en güncel ana versiyonu alan Ruby 3.0 ise 2020 yılında yayınlandı.