Server, bilişim sistemleri üzerinden özelleştirilmiş işlevler sunan bilgisayar sistemleridir. Donanım olarak hizmet verebildiği gibi yazılım olarak da hizmet verebilir. Türkçe karşılığı olarak “sunucu” ifadesi kullanılır. Server sistemlerinden servis alan uygulamaya ve cihaza istemci denir. Server-istemci arasında veri alışverişinin olduğu bir mimaride çalışır. Veritabanı sunucuları, dosya sunucusu, web sunucusu gibi birçok amaç için kullanılır.

Server Nedir?

Server, kullanıcının ve kurumların ihtiyacı olan servisleri bilgisayar ağları ile sunan sistemlere denir. Server sunduğu servise ait verileri saklar, düzenlemeye imkân sağlar, verilere erişim yetkisi olan kullanıcı ile paylaşır. Genel olarak özellikleri şu şekildedir:

• Kişisel bilgisayarlara benzerler fakat kurumsal veya kişiye özel gereksinimler için tercih edilir.
• CPU, RAM, disk gibi cihazlarla birlikte çalışırlar.
• 7/24 çalışmaya uygundur.
• Performans esaslıdır.
• Veri merkezlerinde barınırlar.
• Gerektiğinde özel soğutma sistemlerine ihtiyaç duyarlar.
• Kullanıcı yetkilendirme, erişim kısıtlama yapmak mümkündür.
• “Admin”, “administrator”, “root” gibi yetkileri olan uzmanlar tarafından yönetilir.

Server Ne İşe Yarar?

Server, işletmeler için gerekli olan iş süreçlerine çözüm üretmeye yarar. Mesela, bir işletme e-posta alıp göndermesini sağlayan kurumsal e-posta adresi için e-posta servisinin çalıştığı bir sunucuya ihtiyacı vardır. Bu server ofis bilgisayarı yerine e-posta hizmeti verebilmek için yapılandırılmış bir bilgisayar olmalıdır. Server sistemleri buna benzer taleplere çözüm üretir. Bunun yanında kişiye özel ihtiyaçları karşılar.

Genel olarak server sistemlerinin sunduğu çözümler şu şekildedir:

• Dosya paylaşabilirsiniz.
• Web sitesi yayınlayabilirsiniz.
• Şirketinize özel verileri kendinize ait alanda saklayabilirsiniz.
• Kurumsal uygulamalarınıza her yerden erişebilirsiniz.
• Verilerinizi yedekleyebilirsiniz.

Server Nasıl Çalışır?

Server, istemci ile aynı ağ içerisinde belirli protokoller sayesinde iletişim kurarak çalışır. İstemci ağ üzerinden isteğini sunucuya iletir. İstek sunucu için uygun olan protokolle sunucuya ulaşır. Sunucu istemciye cevabı aynı şekilde iletir. Bu şekilde istemci ile sunucu arasında bir iletişim kurulur. Sunucuların kullandığı bazı protokoller ise şu şekildedir:

• HTTP: Web sayfalarını görüntüleme protokolü
• FTP: Dosya transfer protokolü
• SMTP: E-posta gönderme protokolü
• DNS: Alan adı çözümleme protokolü

Server Çeşitleri Nelerdir?

Server çeşitleri, işlevlerine göre adlandırılır. Yaygın olarak web sunucusu, e-posta sunucusu, dosya sunucusu gibi çeşitler vardır. Ayrıca işletim sistemine göre de değişiklik gösterir. Windows, Linux olarak çeşitler bulunur.

Web server

Web server, web sitelerinin ve uygulamalarının yayınlanmasını sağlayan sunuculardır. Web sayfalarına ait dosyalar bu sunucuda barınır. Sunucu işlevinin çalışabilmesi için içerisinde özel yazılım bulunur. Apache, Nginix, LiteSpeed, Microsoft IIS en sık kullanılan web server yazılımlarıdır.

FTP server

FTP server, dosya paylaşımı yapan sunuculardır. Sunucu içerisinde FTP servisleri çalışır. Dosya aktarım protokolü olan FTP protokolü üzerinden erişim sağlanır. Erişim sağlamak isteyen istemci kişisel bilgisayarından dosya yöneticisi ve FileZilla gibi özel uygulamalar ile erişebilir. Dosyalara erişmek için genellikle kullanıcı adı ve şifre gereklidir.

Mail server

Mail server, e-posta işlevlerinin çalıştığı sunuculardır. İçerisinde bulunan e-posta servisleri sayesinde e-posta mesajları gönderip almak mümkün olur. Adres defteri, takvim, görevler gibi ek özellikler için yapılandırabilir. Gmail, Hotmail gibi yaygın kullanılan servisler olduğu gibi yönetimin tamamen şirkete ait olduğu sunucu hizmetleri de vardır.