Türkçe’de araç çubuğu anlamına gelen toolbar’lar, bir yazılım içerisinde sık kullanılan işlevlere hızlı bir şekilde ulaşılmasını sağlayan menülerdir.

Araç Çubuğu (Toolbar) Nedir?

Araç çubuğu bir yazılım içerisinde kullanıcıların, belirli komut ve işlevlere hızlı bir şekilde erişebilmesi için oluşturulmuş arayüz elemanlarıdır. Araç çubuğu panelleri yazılımların değişen arayüzlerine rağmen kullanıcı alışkanlıkları doğrultusunda benzer yerleşimlere sahiptir. Çoğunlukla uygulama penceresinin üst kısımlarında sabitlenmiş olarak gelen araç çubukları, ekranın sağ veya sol köşelerine de yerleştirilmiş olması mümkündür. Bazı yazılımlarda ise araç çubukları diğer pencere öğelerinden bağımsız olarak hareket edebilen ayrı bir panel biçiminde sunulabilir. 

Araç çubukları birçok farklı türde yazılımda kullanılabilir. Word, Excel, PowerPoint gibi ofis uygulamaları ve web tarayıcılar araç çubuklarından en çok faydalanılan yazılımlardır. Bunun yanı sıra Photoshop, AutoCAD, Blender gibi grafik uygulamaları ve muhasebe, finans, stok takibi, CRM gibi iş yazılımlarında da araç çubukları kullanıcılar tarafından aktif olarak kullanılır.

Araç Çubuğu (Toolbar) Kullanımının Sağladığı Avantajlar

Araç çubukları, uygulamalar içerisinde sık kullanılan komutlara hızlı bir şekilde erişebilmeyi sağlar. Bu yönüyle hem pratik bir deneyim sunar hem de klavye kısayolları ya da menüler içerisinde kullanıcıların bocalamasının önüne geçer. Özelleştirilebilir araç çubuğu özelliği sunan yazılımlarda, kullanıcılar en çok kullandıkları araçlar kendi kararları doğrultusunda sıralayabilir. Böylelikle daha verimli bir kullanım elde edilebilir. Araç çubukları görevlerin çok daha hızlı tamamlanmasına ve verimliliğin artmasına katkı sağlar.

Araç Çubuğu (Toolbar) ile Menu Bar Arasındaki Farklar Nelerdir?

Hemen hemen her masaüstü ortam için geliştirilmiş yazılım kullanıcılara benzer bir arayüz sunar. Bu şekilde kullanımın tercih edilmesindeki amaç ise kullanıcılara alışkın oldukları bir yerleşim ile kullanımı kolay bir arayüz deneyimi sunmaktır. Genellikle yazılımların arayüzünde menü çubuğu ve araç çubuğu yer alır. Kullanıcılar tarafından bu iki arayüz elemanı isim açısından çoğunlukla karıştırılır.

Menü çubuğu yazılımların arayüzünde en üstte bulunan kısımdır. Ekran veya uygulama penceresinin en üst kısmına yerleşen bu menüde yazılım ile ilgili ayarlara ve özelliklere ulaşılabilecek açılır menüler bulunur. Dosya, düzenle, görünüm adı verilen farklı menü elemanlarının yer aldığı menü çubuğunda çoğunlukla açılır menüler kullanılır ve bir elemanın üzerine geldiğinizde bir alt menü açılır. Hiyerarşik yapıdaki menüler ve alt menüler ile kullanıcıların, kullanılan yazılımın tüm ayar, özellik ve seçeneklerine ulaşabilmesi hedeflenir.

Araç çubukları ise arayüzün üst kısmında bir veya birden fazla satırdan oluşan yada sağ ve sol köşelere konumlanan menülerdir. Bazı yazılımlarda araç çubuklarının bağımsız bir pencere olarak hareket edecek şekilde yerleştirildiği de olur. Bu alanda kullanıcıların sıklıkla kullandığı işlevler bir araya getirilir. İşlevlerin simge, metin veya her ikisinin beraber kullanıldığı bir biçimde listelendiği araç çubukları ile kullanıcılara kolay ve pratik bir kullanım sunmak amaçlanır. Araç çubukları çoğunlukla sık kullanılan işlevler veya benzer işlevlerin bir arada sunulduğu arayüz elemanlarıdır. Araç çubukları ile menü çubukları arasındaki bir diğer belirgin fark ise çoğu zaman araç çubuklarının, kullanıcılar tarafından özelleştirilmesine izin verilirken menü çubukları için böyle bir seçenek sunulmaz.