Çok kullanıcılı ve çok görevli işlevsellikleri destekleyen yazılım ve donanım platformu olan Unix, 1969 yılında AT&T'nin Bell Laboratuvarları'nda geliştirilen bir işletim sistemidir. Özgün olarak büyük ana çerçeve bilgisayarlar için tasarlanmış sistem zaman içinde C# dilinde yeniden yazılarak daha geniş bir donanım yelpazesine uyum sağlamıştır. Böylece iş ve internet sunucuları başta olmak üzere çeşitli bilgisayar sistemlerinde kullanılabilir özellik sunar.

Unix'in yapısal tasarımı basit, temiz ve modüler yaklaşıma dayanır. Sistem, kullanıcıları ve programcıları etkileşimli kabuk ve komut satırı aracılığıyla donanım kaynakları ile uygulamalara bağlar. Güvenlik ve çoklu görev kabiliyeti gibi özellikleriyle bilinen sistem özellikle sunucu ortamları ve gelişmiş bilgi işlem uygulamaları için idealdir. Diğer yandan açık kaynak hareketinin temelini oluşturarak, Linux gibi benzeri işletim sistemlerinin gelişimine de ilham kaynağı olmuştur.

Unix’in Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Avnatajlarının yanı sıra dezavantajlarıyla da karmaşık bir teknoloji tabanı sunan Unix işletim sisteminin özellikleri şu şekilde özetlenebilir:

Avantajları

• Unix, birden fazla kullanıcının aynı anda sistem üzerinde çalışmasını desteklerken aynı zamanda çoklu görev yapabilme yeteneği sayesinde farklı işlemleri eş zamanlı olarak yürütebilir.
• Güçlü dosya izinleri ve erişim kontrol mekanizmaları ile bilinir. Kullanıcılar ve süreçler, sıkı güvenlik önlemleri altında çalıştırılır. Bu da sistem üzerindeki yetkisiz erişimi zorlaştırır.
• Farklı donanım platformları arasında kolayca taşınabilen kodlara sahiptir. Bu şekilde farklı bilgisayar türleriyle de uyumludur.
• Uzun yıllara dayanan gelişimi sayesinde son derece kararlı ve güvenilir bir işletim sistemidir. Uzun süreli çalışma süreleri ile sistem yüklerini yönetmede oldukça etkilidir.
• Açık kaynak toplulukları tarafından desteklenen çeşitli dağıtımlara sahiptir. Bu da kullanıcıların ve geliştiricilerin, sistemi özelleştirmelerine ve gereksinimlerine uygun hale getirmelerine olanak tanır.

Dezavantajları

• Unix, genellikle komut satırına dayalı olduğundan grafiksel kullanıcı arayüzleri (GUI) daha az vurgulanır. Bu durum yeni başlayanlar ve teknik olmayan kullanıcılar için sistemi zorlu hale getirebilir.
• Komut satırı ve kabuk betikleri, yeni kullanıcılar için karmaşık olabilir. Sistem yönetimi ile yapılandırma konularında derin bilgi gerektirir.
• Özellikle ticari olmayan versiyonlar gibi Bazı Unix varyantları geniş kapsamlı ticari destekten yoksun olabilir. Kullanıcıların sorunları çözmek için çevrimiçi topluluklara veya diğer bilgi kaynaklarına güvenmeleri gerekebilir.
• Ticari Unix versiyonları, lisans ücretleri ve destek sözleşmeleri açısından pahalı olabilir. Buna karşılık açık kaynak alternatifleri genellikle daha düşük maliyetlidir.

Unix Nasıl Kullanılır?

Unix sistemi için örneğin; Ubuntu, Fedora, CentOS gibi Linux dağıtımları geniş kullanımı ve erişilebilirliği ile popülerdir. Diğer ticari Unix sistemleri arasında Solaris, AIX ve HP-UX bulunur. Kişisel kullanım için genellikle ücretsiz ve açık kaynaklı Linux dağıtımları tercih edilir.

Seçtiğiniz Unix sistemi için uygun kurulum medyasını da edinmeniz önemlidir. Çoğu Linux dağıtımı, USB sürücü üzerine yazdırılabilecek bir ISO dosyası olarak indirilebilir. Kurulum süreci genellikle ekrandaki talimatları takip etme ile disk bölümleme, zaman dilimi ve kullanıcı hesapları gibi bazı temel sistem ayarlarını içerir. Kurulumdan sonra sistem güncellemelerini kontrol edebilir ve gerekli güvenlik yamalarını uygulayabilirsiniz.