Yazılım geliştirme dünyasında "geçerli" (valid) kavramı, yazılım bileşenlerinin, verilerin veya süreçlerin belirli kriterlere ve kurallara uygun olup olmadığını belirlemek için kullanılan bir terimdir.

Veri Geçerliliği

Veri geçerliliği, yazılım uygulamalarında girilen veya işlenen verilerin belirli kurallara ve standartlara uygun olup olmadığını ifade eder. Veri geçerliliği, genellikle kullanıcı girdileri, veritabanı kayıtları veya API (Uygulama Programlama Arayüzü) çağrıları gibi alanlarda kontrol edilir. Örneğin, bir kullanıcı kayıt formunda e-posta adresinin doğru formatta olup olmadığı veya bir telefon numarasının belirli bir uzunlukta ve formatta olup olmadığı gibi kriterler kontrol edilir.

Veri geçerliliği, kullanıcı deneyimini iyileştirir ve yazılım hatalarını önler. Geçerli olmayan verilerin işlenmesi, sistem hatalarına, veri kayıplarına veya güvenlik açıklarına yol açabilir. Bu nedenle, veri doğrulama mekanizmaları, yazılım projelerinde kritik bir bileşendir.

Kod Geçerliliği

Kod geçerliliği, yazılımın kaynak kodunun belirli standartlara ve kurallara uygun olup olmadığını kontrol eder. Kod geçerliliği, genellikle derleme sürecinde veya statik kod analizi araçları kullanılarak değerlendirilir. Derleyiciler, sentaks hataları, tür uyumsuzlukları veya diğer dil kurallarına aykırılıkları tespit eder ve bu hataları raporlar.

Statik kod analizi araçları, kodun kalite standartlarına uygun olup olmadığını, potansiyel güvenlik açıklarını veya performans sorunlarını belirlemek için kullanılır. Kodun geçerli olması, yazılımın daha güvenilir, bakımının daha kolay ve performansının daha yüksek olmasını sağlar.

İş Mantığı Geçerliliği

İş mantığı geçerliliği, yazılım uygulamasının iş gereksinimlerine ve iş kurallarına uygun olup olmadığını kontrol eder. Bu, yazılımın belirli bir iş sürecini doğru bir şekilde modelleyip modellemediğini ve beklenen çıktıları ürettiğini belirlemek için önemlidir. Örneğin, bir e-ticaret sitesinde, sipariş işlemlerinin doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi ve stok kontrol sisteminin iş kurallarına uygun çalışması gereklidir.

İş mantığı geçerliliği, genellikle birim testleri, entegrasyon testleri ve kabul testleri ile doğrulanır. Bu testler, yazılımın belirli senaryolar altında beklenen davranışları sergileyip sergilemediğini kontrol eder.

Kullanıcı Arayüzü Geçerliliği

Kullanıcı arayüzü (UI) geçerliliği, yazılımın kullanıcı arayüzünün tasarım standartlarına, kullanılabilirlik prensiplerine ve erişilebilirlik kurallarına uygun olup olmadığını kontrol eder. Geçerli bir kullanıcı arayüzü, kullanıcıların yazılımı kolayca kullanabilmesini, bilgiye hızlı erişebilmesini ve hatasız işlem yapabilmesini sağlar.

UI geçerliliği, genellikle manuel testler, otomatikleştirilmiş UI testleri ve kullanılabilirlik testleri ile değerlendirilir. Erişilebilirlik standartlarına uygunluk, özellikle engelli kullanıcılar için yazılımın kullanılabilirliğini artırır.

Güvenlik Geçerliliği

Güvenlik geçerliliği, yazılımın güvenlik standartlarına ve en iyi uygulamalara uygun olup olmadığını kontrol eder. Bu, yazılımın güvenlik açıklarına karşı korunmasını ve hassas verilerin güvende tutulmasını sağlar. Güvenlik geçerliliği, güvenlik taramaları, penetrasyon testleri ve kod incelemeleri ile doğrulanır.

Valid kavramı yazılım geliştirme sürecinin her aşamasında önemli bir rol oynar. Veri doğrulama, kod kalitesi, iş mantığı uygunluğu, kullanıcı arayüzü standartları ve güvenlik önlemleri gibi alanlarda geçerlilik kontrolleri, yazılımın güvenilir, kullanışlı ve sürdürülebilir olmasını sağlar. Bu nedenle, geçerlilik kontrolleri, yazılım projelerinin başarısı için kritik öneme sahiptir.