Bug Nedir?

Yazılım dünyasının öngörülemezliğinin bir tamamlayıcısı olarak hatalar, kodun ahenkli akışını bozabilen ve beklenmedik aksaklıklara yol açabilen yazılım arızalarıdır. Bug olarak adlandırılan bu hatalar anlık hayal kırıklıklarına neden olabilse de büyüme için katalizör görevi görür ve teknoloji kariyerinde sürekli iyileşme ve gelişme yolculuğuna katkıda bulunabilir. Kusurları belirleme ve çözme konusundaki süreçlerde gizli potansiyelini ortaya çıkarmana yardımcı olarak becerilerini geliştirmek ve bilgilerini genişletmek için buglar harika birer araçtır!

Bilgisayar teknolojilerinde hatalar ‘bug’ tanımıyla açıklanır ve programdaki kodlama hatasını ifade eder. Hata ayıklama olarak adlandırılan süreç, kodun yazılmasından sonra başlar ve kod, diğer programlama birimleriyle birleştirilerek işletim sistemi veya uygulama gibi bir yazılım ürünü oluşturulur. Bu nedenle, yazılımdaki hatalar genellikle ürün piyasaya sürüldükten sonra veya genel beta testi sırasında keşfedilir. Bu durumda hatalı kodu kullanmaktan kaçınmanın bir yolunu bulman veya geliştiriciden bir patch (yama) alman gerekir. Sıklıkla tanık olabileceğin bu hatalarla ilgili çözüm geliştirebilmek için ihtiyacın olan detayları yazının devamında bulabilirsin.

Bug Nedir?

Bir yazılım geliştirici olarak her an yazılım hatalarıyla karşılaşman olasıdır. Birini gördüğün zaman hemen tanıyabilir, bug’a ait tüm bilgi parçalarına, anatomisine bakarak birçok çıkarımda bulunabilirsin. Hataları önlemek ve düzeltmek için çok fazla zaman harcandığından bir bug’ın çeşitli bölümlerini incelemenin ve tanımlamanın büyük değeri vardır. O halde tam olarak bug ne demek? Yazılım hatası (bug), programın yanlış veya öngörülemez şekilde çalışmasına neden olan bir programda meydana gelen kusurdur. Bir bug aynı zamanda gerçek ve beklenen sonuç arasındaki farkı içerir.

Yazılımlarda bug’lar kod yazarken yapıldığından yazılım önceden planlanmış özellikleri gerçekleştiremeyebilir, belirtilen özelliklerden farklı şekilde çalışmayabilir veya yapmaması gereken işlemler üzerindeki etkisini kaybedebilir. Bu gibi durumlarda program arıza vererek bug oluşmasına neden olur. Hatalar genellikle resmi sürümden sonra bile olduğu yerde kalmaya devam eder. Bunun nedeni yazılımın test sürecindeki tüm hataların tespit edilmesinin neredeyse imkansız olmasıdır. Uygulama hataları zaman ve kaynak eksikliği, uygun olmayan giriş değerleri veya doğrulama komut dosyalarındaki bir sorun nedeniyle ortaya çıkabilir.

Bug Sorunları Neden Önemlidir?

Bug azaltma, bir teknik veya operasyonel ekibin yazılım geliştirme ve yönetim stratejisinin önemli bir parçasıdır. Bunun nedeni geliştirme hatalarının maddi olarak kayıplara neden olması, şirketlerin itibarını zedeleyebilmesi, müşteri memnuniyetini etkilemesi veya üretkenliği azaltmasıdır. Ciddiyetine bağlı olarak bug sorunlarının önemini temsil eden birçok işlev aşağıdaki gibidir.

Kullanıcı Deneyimi Üzerindeki Etkisi

Hatalar, kullanıcı deneyimini ciddi şekilde engelleyerek hayal kırıklığına, kafa karışıklığına ve yazılıma olan güvenin kaybolmasına yol açabilir. Beklenmedik şekilde çöken bir web sitesi, önemli verileri kaydedemeyen bir uygulama veya kritik anlarda donan bir oyun nasıl olurdu? Bu aksaklıklar kullanıcının iş akışını bozabilir, aldığı keyfi azaltabilir ve nihayetinde ürüne olan güvenini sarsabilir.

Veri Bütünlüğüne Tehdit

Buglar verilerin bütünlüğünü tehlikeye atarak bozulmaya, kayba veya yetkisiz erişime neden olabilir. İşlemleri yanlış hesaplayan bir finansal uygulama, yanlış teşhisler üreten bir sağlık sistemi veya hassas müşteri bilgilerini kaybeden bir veritabanı gibi hataların ciddi finansal, yasal ve itibarla ilgili yansımaları olabilir.

Sorunsuz Geliştirme ve Dağıtım

Hatalar geliştirme sürecini engelleyerek gecikmelere, maliyet aşımlarına ve son teslim tarihlerinin kaçırılmasına neden olabilir. Sürekli olarak hatalarla karşılaşan, geliştiricileri kodu yeniden çalışmaya, sürümleri ertelemeye ve ek masraflar yapmaya zorlayan bir yazılım projesi kulağa pek hoş gelmiyor. Neden mi? Tüm bu sorunlar kaynakları zorlayabilir, zaman çizelgelerini bozabilir ve proje başarısını tehlikeye atabilir.

Uzun Vadeli Bakım Maliyetleri

Çözülmemiş hatalar zaman içinde birikerek bakım maliyetlerini artırabilir ve yazılımın genel kalitesini düşürebilir. Sürekli patch ve güncelleme gerektiren hatalarla dolu bir kod tabanı destek ekiplerini zorlayabilir, kaynakları tüketebilir ve yeni özelliklerin geliştirilmesini engelleyebilir.

Bug Sorunlarının Türleri

Hatalar, kusurlar ve aksaklıklar yazılım uygulamalarının genel etkinliğini tehlikeye atıyor gibi görünse de sorunu tanımlayarak çözüme ulaşma süresini kısaltman mümkün. Bug sorunlarının özellikleri ve yazılım işlevi üzerindeki etkileri her bir hata türüne göre değişebilir. Aşağıda sık rastlanılan bug türlerine göz atarak karşılaştığın sorunları kısa yoldan düzeltebilirsin.  

İşlevsel Hatalar

Belirli bir yazılım bileşeninin işlevselliğiyle ilişkili olan hatalar genellikle test uzmanları veya web sitelerinde yürütülen işlevsel testlerle tespit edilir. Örnek olarak ‘Oturum Açma’ düğmesinin kullanıcıların oturum açmasına izin vermemesi, ‘Sepete Ekle’ düğmesinin sepeti güncellememesi, ‘Arama Kutusu’ kullanıcının sorgusuna yanıt vermemesi verilebilir.

Mantıksal Hatalar

Yazılımın amaçlanan iş akışını bozan ve hatalı davranmasına neden olan mantıksal hatalar, beklenmedik program davranışlarına, hatta ani çökmelere neden olabilir. Bu tip hatalar öncelikle kötü yazılmış kodlardan veya iş mantığının yanlış yorumlanmasından kaynaklanır. Örnek olarak yanlış değişkene değer atamak, beklenmeyen çıktıyla sonuçlanan iki sayıyı toplamak yerine bölmek verilebilir.

İş Akışı Hataları

Bir yazılım uygulamasının kullanıcı yolculuğu ile ilişkili olan sorunları iş akışı hatalarıdır. Kullanıcının tıbbi geçmişiyle ilgili form doldurması gereken bir web sitesi örneğini ele alalım. Formu doldurduktan sonra kullanıcıya 3 seçenek sunulur; kaydet, kaydet ve çık, önceki sayfa. Mevcut seçeneklerden kullanıcı ‘Kaydet ve Çık’ seçeneğine tıklamasına rağmen bilgiler kaydedilmeden formdan çıkıyorsa bu durum iş akışı hatasına neden olur.

Birim Düzeyinde Hatalar

Oldukça yaygın olan bu hataların düzeltilmesi genellikle kolaydır. Yazılım bileşenlerinin ilk modülleri geliştirildikten sonra geliştiriciler, küçük kod gruplarının beklendiği gibi çalıştığından emin olmak için birim testi gerçekleştirir. Geliştiricilerin kodlama aşamalarında gözden kaçan çeşitli hatalarla karşılaştığı yer burasıdır. Geliştiriciler nispeten az miktarda kodla uğraştıkça birim düzeyindeki hataların izole edilmesi daha kolaydır.

Sistem Düzeyinde Entegrasyon Hataları

Farklı geliştiriciler tarafından yazılan iki veya daha fazla kod biriminin birbiriyle etkileşimde bulunmaması durumunda sistem düzeyinde entegrasyon hataları ortaya çıkar. Bu hatalar öncelikle iki veya daha fazla bileşen arasındaki tutarsızlıklardan veya uyumsuzluklardan oluşur. Geliştiricilerin daha büyük bir kod yığınını incelemesi gerektiğinden bu tür hataların izlenmesi ve düzeltilmesi zordur.

Bug Sorunları Nasıl Çözülür?

Herhangi bir sorunu çözmenin ilk adımı, onu yeniden üretebilmektir. Bug raporları genellikle tam olmayan ayrıntılar ve kısmi bilgilerle gelir. Sorunu çözmek için doğru yolda olduğunu bilmek gerekir; soruna bizzat müdahale edebilmek önemlidir. Bug sorunu tekrarlamakta sorun yaşıyorsa gözlemleyen kişilerin çözüm için ne yaptığını öğrenmen ve göstermelerini istemen gerekebilir. Zaman duyarlı hatalarda bug’ı yeniden üretmek zordur ancak üretimden veri alarak sistem saatini değiştirebilir ve hatayı çoğaltarak çözmeyi deneyebilirsin.

Hatayı yeniden oluşturduktan sonra hala istenmeyen davranış sergileyen en basit kullanım durumuna ulaşana kadar değişkenleri ortadan kaldırmak gerekir. Hatanın ilk ortaya çıktığı senaryoda muhtemelen konuyla ilgili olmayan düzinelerce ayrıntı mevcuttur. Kullanıcı, bilgisayarda veya belirli bir işletim sistemi sürümüne sahip tarayıcıda aynı anda birkaç şey yapıyor olabilir.  Bu durumda bir kontrol listesi tutabilir, işaretleme yaparak sorunları ortadan kaldırabilir veya izole edebilirsin. Hızlı bir geri bildirim döngüsü, senaryoyu tekrar tekrar denemene yardımcı olarak sorunun mümkün olan en basit şekilde yeniden üretilmesine kadar her seferde bir faktörü ortadan kaldıracaktır.

Bug’ların karmaşık dünyasına dair detayları tamamlarken hata ayıklama sanatında ustalaşmanın teknoloji dünyasında oyunun kurallarını değiştiren bir unsur olduğunu fark etmek zor değil. Kodlamanın inceliklerinde gezinmek, özellikle de aksaklıklar bol olduğunda, sürekli öğrenmeyi gerektirir. Techcareer.net teknoloji kariyerindeki yolculuğuna güç katmaya hazır şekilde dinamik yarışma programları ve uygulamalı bootcamp eğitimleri ile kariyerini güçlendirmeyi hedefliyor. Sürekli gelişen teknolojiye kariyer ritmini de ortak etmeye hazırsan aramıza hoşgeldin!