PHP Nedir? PHP'de Söz Dizimi Nedir?

Dijital dünyadaki yeniliklerin hız kazanmasıyla kullanılmayan veya tercih edilmeyen araçların sayısı da gün geçtikçe artar. Kullanım sıklığına bağlı olarak düşüşte gibi görünse de bazı sistemler sanılandan çok daha fazla fonksiyona hitap ediyor olabilir. Bu tartışmalara konu olan PHP aslında JavaScript (Node JS), Python, Golang ve diğerleri gibi sunucu tarafına uygun diğer dillerin adının sık duyulmaya başlamasından dolayı geri planda kalmış gibi görünebilir. Peki gerçekten PHP eski bir dil mi?

Bugün hala tüm web sitelerinin neredeyse %80’inin sunucularını çalıştırmak için PHP kullanılıyor. Yani günde 10 web sitesini ziyaret eden bir kişinin bunlardan 8’inde PHP kullanan bir platformla karşılama ihtimali var. Geliştiricilerin dinamik web deneyimleri oluşturmalarını sağlayan bir güçlendirme dili olarak kullanılan PHP, sofistike web uygulamaları geliştirmek ve verileri ustalıkla işlemek için olasılıklar dünyasına açılan kapı. ‘Hello World’ denemeye başlamadan önce sen de PHP’yi daha yakından tanımak istersen, detaylar aşağıda.

PHP Nedir?

PHP (Hypertext Preprocessor), web siteler, uygulamalar, müşteri ilişkileri yönetim sistemleri ve daha fazlasını oluşturmak için kullanılabilecek açık kaynaklı, sunucu taraflı bir programlama dili. HTML’ye gömülebilen, yaygın olarak kullanılan genel amaçlı bir dil olan PHP, HTML kodunu basitleştirmeye yardımcı olan HTML işlevi sayesinde yaygın olarak tercih edilmeye devam ediyor. Piyasaya sürülmesinde bu yana 2022 itibariyle 8 sürümü bulunuyor ve web sitelerinde şu anda oldukça popüler olan 8.1 sürümü kullanılıyor.

PHP Nasıl Kullanılır?

Etkili bir şekilde kodlama yapmak için PHP kullanımında gereken üç önemli işlev bulunur.

• PHP ayrıştırıcı: Ayrıştırıcı PHP kodunu alır ve analiz eder, kaynağı makinelerin anlayabileceği daha kolay okunabilir bir formata sokan ilgili bir sözdizimi ağacının çıktısını verir.
• Web sunucusu: Sunucu, web sayfaları oluşturmak için PHP dosyalarını çalıştıracak programdır.
• Web tarayıcısı: Tarayıcı, webdeki diğer içeriklerde olduğu gibi PHP sayfasını sunucu aracılığıyla görüntülemeye olanak tanır.

PHP Dosyası Nedir?

.php uzantılı dosyalar, Hypertext Preprocessor (PHP) kodunu içeren ve web sunucularında yürütülen sunucu tarafı komut dosyalarını yazmak için kullanılan kaynak kod dosyalarıdır. Genellikle bir web sunucusunda çalışan PHP motoru tarafından HTML üreten web sayfaları oluşturmak için kullanılırlar. Bu dosyalar Windows, Linux, Unix, Mac OS X gibi çeşitli platformlarla uyumlu olup Apache, IIS gibi günümüzde yaygın olarak kullanılan tüm sunucularda başarıyla çalışabilir. PHP, MySQL gibi birçok farklı veritabanını destekleyerek çok yönlü bir kullanım sunar.

PHP motoru tarafından oluşturulan HTML içeriği, kullanıcıların web tarayıcılarında görüntüledikleri içeriktir ve PHP kodu web sunucusunda yürütüldüğü için kullanıcılara sadece oluşturulan HTML içeriğine erişim sağlar. Bu nedenle bir PHP sayfasına erişim kodun erişimine değil, sunucunun oluşturduğu HTML içeriğine erişir. PHP dosyaları tek bir dosya içinde CSS, HTML, JavaScript ve PHP kodunu bir araya getirebilir. PHP kodu sunucuda yürütülür ve ardından sonuç, tarayıcıya düz HTML olarak iletilir. PHP dosyaları metin düzenleyicilerle açılabilir ve üzerinde düzenlemeler yapılabilir. Uygulamalar, örneğin Adobe Dreamweaver ve Eclipse PHP Geliştirme Araçları gibi, PHP kodu yazmak ve değiştirmek için uygun bir ortam sunar.

PHP Dosyaları Nasıl Açılır?

Windows’un yerleşik Notepad programı, PHP açıcıya bir örnektir ancak sözdizimi vurgulama, PHP’de kodlama yaparken oldukça farklıdır. Bu nedenle genellikle özel bir düzenleyici tercih edilir. Bazı metin düzenleyicileri sözdizimi vurgulamayı içerir; Microsoft Visual Studio Code gibi bazı seçenekler için ideal metin düzenleyiciler bulunur. Bir PHP dosyasını düzenlemenin diğer bazı yollar şunlardır: Sublime Text, Coda, Codeanywhere, Programmer’s Notepad, Vim, CodeLobster IDE. Bu programlar dosyayı düzenlemene veya değiştirmene izin verse de aslında bir PHP sunucusu çalıştırmana izin vermez. Bunun için Apache Web Sunucusu gibi bir desteğe ihtiyaç duyabilirsin.

PHP ile Neler Yapılabilir?

PHP kullanımı ile bir yazılım geliştiricisinin ihtiyaç duyduğu çoğu fonksiyon gerçekleştirilebilir. Bunlar arasında temel olarak çalıştığı üç alan vardır.

• PHP'nin temel gücü, sunucu tarafında komut dosyaları oluşturmak için kullanılmasıdır. Bu işlevi yerine getirmek için bir PHP ayrıştırıcısı, web sunucusu ve web tarayıcısı gereklidir.
• Komut satırı komut dosyası oluşturma, özellikle cron (Linux) veya Task Scheduler (Windows) kullanılarak planlanan komut dosyaları için ideal bir çözümdür. Ayrıca, basit metin işlemleri için de son derece işlevseldir.
• PHP, belki de masaüstü uygulamaları oluşturmak için en öncelikli dil olmasa da, ileri düzey web geliştiricileri için çeşitli seçenekler sunar.

Tüm bu işlevlerin yanı sıra PHP, dinamik sayfa içeriği oluşturabilir. Sunucudaki dosyaları açabilir, okuyabilir, yazabilir, silebilir ve kapatabilir. Form verilerini toplayabilir. Çerez gönderip alabilir, verileri şifreleyebilir. Sen de veritabanına veri ekleyebilir, silebilir, değiştirebilirsin. Kullanıcı erişimini kontrol etmek için de kullanabilirsin. Ayrıca PHP ile HTML çıktısı almakla sınırlı değilsin. Görüntülerin veya PDF dosyalarının, XHTML ve XML gibi herhangi bir metnin çıktısını da alman mümkün. Hiç de eskiyecek gibi görünmüyor, değil mi?

PHP'de Söz Dizimi Nedir?

Bir PHP betiği, sunucuda işlenir ve elde edilen düz HTML, tarayıcıya iletilir. Bir PHP betiği şununla başlar:

<!DOCTYPE html>
<html>
<body>
<h1>My first PHP page</h1>
<?php
echo "Hello World!";
?>
</body>
</html>

Script Blokları

PHP script blokları <?php ile başlar ve ?> ile biter. Aşağıdaki örnekte ‘PHP is easy!’ metninin çıktısı yer alıyor:

<html>
<head>
<title>PHP Syntax Example</title>
</head>
<body>
<?php
echo "PHP is easy!";
?>
</body>
</html>

Semi-Colons

Her bir PHP kod satırının sonuna noktalı virgül (;) koyulur. Bu ifade sunucuya belirli bir ifadenin bittiğini belirtir.

Comments

Programlama dünyasında comments (yorumlar), kodun içindeki diğer programcıların kodun anlamını yorumlamasına yardımcı olmada yararlı olabilecek küçük anlatım parçalarını ifade eder. Bir kod parçasını yazdıktan aylar veya yollar sonra tekrar geri dönmen gerekirse bu parçalar oldukça faydalı olabilir. Bu yorumlar kullanıcı tarafından görüntülenmez.

PHP’de comment yazmak için tek satırlık yorumların önüne iki eğik çizgi (//) koyulur ve yorum birden fazla satıra yayılıyorsa tüm blok eğik çizgi ve yıldız işaretiyle (/*) açılır, ardından yorumu bir yıldız işareti ve ileri işaretiyle (*/) kapatmak gerekir.

<?php
// Single line comment
/*
This comment is so
long that it spans
multiple lines.
*/
?>

White Space, Carriage Returns

Kodu girintilemek, biçimlendirmek için sekmeleri, boşlukları, satır başlarını kullanabilirsin. PHP için bu işlevler herhangi bir soruna neden olmaz. Yeter ki her satırı noktalı virgüller kapatmayı unutma.

Yalnızca programcılara yönelik bir dil olmadığı için PHP aynı zamanda dinamik ve etkileşimli web deneyimleri yaratmak isteyen herkese hitap eden güçlü bir araç olma özelliğini koruyor. İster becerilerini geliştirmek isteyen deneyimli bir geliştirici ol istersen yazılım alanında kariyere başlamak isteyen biri, PHP kodları dijital dünyadaki potansiyelini ortaya çıkarmak için harika bir başlangıç noktası. Techcareer.net, başlangıçta ve kariyer hayatında ihtiyaç duyabileceğin tüm desteği alanında uzman kişilerle düzenlediği Bootcamp eğitimleri ve Hackathon etkinlikleriyle sana sunmaya hazır. Sen de kariyerinde PHP’ye alan açmaya hemen başla, deneyimlerini çevrimiçi dünyanın öncüleriyle yaşa!